مقدمه: پژوهش حاضر اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و یوگای هوشیارانه به شیوه گروهی بر شدت خستگی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام. اس. را بررسی می‌کند.
روش: در یک پژوهش نیمه آزمایشی 24 بیمار مبتلا به بیماری ام. اس. که دارای ملاک‌های ورد بودند، با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه آزمایش (12نفر) و گروه کنترل (12نفر) گماشته شدند. پرسشنامه‌های کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام. اس. و پرسشنامه شدت خستگی توسط شرکت‌کنندگان، در سه مرحله پیش، پس از درمان و پیگیری (2 ماه) تکمیل شد. گروه آزمایش، طی 8 جلسه 5/2 ساعتی تحت شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و یوگای هوشیارانه  به صورت گروهی قرار گرفتند. گروه کنترل در طول این مدت هیچ درمانی دریافت نکردند. داده‌ها با استفاده از مدل آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شدند.
نتایج: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات برخی از زیر مقیاس‌های کیفیت زندگی نقش شامل عملکرد جسمی، وضعیت جسمی و روانی، انرژی، بهزیستی روانی، تهدیدات سلامتی، درک از سلامتی، رضایت از عملکرد جنسی، کیفیت زندگی و شدت خستگی گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی‌داری مشاهده شده است. به جز مولفه ایفای نقش که تفاوت معناداری دیده نشده است (P<0/05).
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و یوگای هوشیارانه به صورت گروهی بر کاهش شدت خستگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام. اس. موثر می‌باشد.