اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر سازگاری زناشویی زنان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره دلیجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان

2 دانشگاه الزهرا

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی برنامه آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر سازگاری زناشویی زنان انجام شده بود.
روش: به منظوراجرای پژوهش، با بهره‌گیری از طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل از میان زنان متأهل دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهرستان دلیجان، تعداد 30 زن به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در طی 8 جلسه در جلسات گروهی آموزش مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری شرکت کردند. پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپینر قبل و بعد از آموزش توسط شرکت‌کنندگان تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد.
نتایج: تحلیل داده‌ها مشخص کرد که بین نمرات مقیاس سازگاری زناشویی گروه‌های آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد، به طوری که سازگاری زناشویی و خرده مقیاس‌های آن شامل رضایت‌مندی، توافق، همبستگی و ابراز محبت در ارزیابی پس‌آزمون در گروه افراد تحت آموزش بیشتر از افراد گروه گواه بود.
بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج می‌توان نتیجه گرفت که برنامه آموزشی مبتنی بررویکرد شناختی - رفتاری در افزایش سازگاری زناشویی زنان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره دلیجان تاثیر معنادار دارد و منجر به افزایش رضایت‌مندی، توافق، همبستگی و ابراز محبت آن‌ها می گردد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of training program based on cognitive- behavior approach on couple’s marital adjustment referring to counselling centers in Delijan

نویسندگان [English]

  • Zohreh Shafiee 1
  • Azadeh Tavoli 2
1 Islamic Azad University, Khorasgan Branch of Isfahan
2 Alzahra University
چکیده [English]

Abstract
Background: The current study aimed to investigate the effectiveness of the Cognitive-Behaviour Therapy on marital adjustment among women. Method: The married women referring to counseling centers in Delijan were prospectively evaluated. Data were collected using the Dyadic Adjustment Scale (DAS). In all 30 females were evaluated, they were selected and randomly allocated to a control group (15 subjects) and an experimental (15 subjects) group. After that, the experimental group was attended in 8 training sessions while the control group didn’t attend any training. Finally, both groups were examined by the DAS. Results: The results showed that the training program based on cognitive- behavior approach is effective for marital adjustment, and it’s subscales include marital satisfaction, marital solidarity, couples agreement and expression of love. Discussion and Conclusion: The training program based on cognitive- behavior approach has been found to be effective on marital adjustment among women referring to counseling centers in Delijan.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • training program based on cognitive- behavior approach
  • Marital Adjustment
1- درویزه، زهرا  و کهکی، فاطمه (1387). بررسی رابطه سازگاری زناشویی و به زیستی روانی. فصلنامه مطالعات زن، شماره 6، صص 124-114.
 2-احمدی، خدابخش؛ فتحی آشتیانی، علی و نوابی نژاد، شکوه (1384). بررسی عوامل زمینه ای فردی و ارتباطی دو جانبه ای موثر بر سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی، شماره 3، 221-237.
 3-Jonaid, E.R., Noorani, S.P., Sadodin, R., Mokber, N., Shakeri, M. (2009). Comparing the marital satisfaction in infertile and fertile women referred to the public clinics in Mashhad. Iran jobstet Gyncol, vol 12: pp. 6-7.
 4- رحمانی دیدار، نگین (1387). رابطه بین سبک های دلبستگی و منبع کنترل با سازگاری زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.
 5- قهساره، اعظم، درویزه، زهرا، پورشهریاری، مه سیما (1387). اثربخشی آموزش مهارت ارتباطی بر میزان سازگاری زناشویی همسران معتادان و پیشگیری از بازگشت معتادان مرد در شهر اصفهان. مقاله اعتیاد پژوهی، شماره 3، صص 235-222.
 6- جهانی دولت آباد، اسماعیل، حسینی، سید حسن (1393). مطالعه جامعه شناختی علل و زمینه های بروز تعارضات زناشویی در شهر تهران. بررسی مسایل اجتماعی ایران، شماره 2، صص 364-329.
 7- حسینی نسب، سید داوود، بدری، رحیم، قائمیان اسکویی، آیسان (1388). رابطه ویژگی های شخصیتی و حل تعارض بین فردی با سازگاری زناشویی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی تبریز. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، شماره 2، صص 45-34.
 8- اعتباریان، اکبر و پور ولی، زهرا  (1386). تعیین رابطه میان خود کنترلی و استراتژی های حل تعارض در بین کارکنان اداری دانشگاه آزاد خوراسگان (اصفهان ). فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، شماره 2، صص 20-12.
 9- آزادی فرد ، صدیقه، امانی، رزیتا (1931). رابطه باورهای ارتباطی و سبک های حل تعارض با رضایت زناشویی. دوفصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت، شماره 2، صص 47-39.
 10-  علی اکبری دهکردی، مهناز، حیدری نسب، لیلا، کیقبادی، شیرین (1392). رابطه عملکرد جنسی با سازگا ری زناشویی در زنان متأهل. دوفصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت، شماره 8، صص 98-87.
 11-واعظی، مریم، خانبانی، مهدی، توکلی، ماهگل، خامی، مریم (1387). تأثیر عشق ورزی دررضایتمندی زندگی زناشویی. فصلنامه خانواده و پژوهش، شماره 2، صص 38-27.
 12- مزلو، ابراهام (1386). هنر زندگی متعالی. ترجمه م. ملانی. تهران: انتشارات فراروان.
 13- Baucom, D. H., Epstein, N., Sayers, S., & Sher, T. G. (1989). The Role of Cognition in Marital relationships: Definitional Methodological, Conceptual Issues. Journal of Counseling and Clinical Psychology, vol 57: pp. 31-43.
 14- Goldenberg, I., & Goldenberg, H. (2000). Family Therapy: An Overview. Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning Publishing Company.
 15- Young, M.E. Long, L.L. (1998). Counseling and therapy for couples. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company.
 16 -Dattilio, F.M. (2010). Cognitive-Behavioral Therapy with Couples and Families, A Comprehensive Guide for Clinicians. The Gilford Press.
 17- Monson, C.M., Schnurr, P.P., Stevens, S.P., Gutgrie, K.A. (2004) .Cognitive- Behavioral Couples Treatment for posttraumatic stress disorder: initial findings. J Trauma Stress, vol 17: pp. 341-4.
 18- Ahmady, K.H, Karami, G.H.R., Noohi, S., Mokhtari, A., Gholampour, H., Rahimi, A.A. (2009). The Efficacy of Cognitive Behavioral Couple’s Therapy (CBCT) on Marital Adjustment of PTSD–diagnosed combat veterans. Europe’s Journal of Psychology, vol 2: pp. 31-40.
 19- Kavitha, C., Rangan, U., Nirmalan, P.K. (2014). Quality of Life and Marital Adjustment after Cognitive Behavioural Therapy and Behavioural Marital Therapy in Couples with Anxiety Disorders. J Clin Diagn Res, vol 8: pp. 1–4.
 20- Şafak, O.C., Arkar, H. (2017). Effect of Cognitive Behavioral Therapy on Sexual Satisfaction, Marital Adjustment, and Levels of Depression and Anxiety Symptoms in Couples with Vaginismus. Turk Psikiyatri Derg, vol 28: pp. 172-180.
 21- Maleki, N., Madahi, M.E., Mohammadkhani, S., Khala'tbari, J. (2017). The effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Psychological Well Being, Marital Intimacy, and Life Quality of Chaotic Couples. Iranian journal of educational sociology, vol 1: pp. 23-33.
 22- عابدی، بهناز، خانجانی وشکی، سحر، صفربیگی، شهناز، زارعان، منصوره، شاه سیاه، مرضیه (1393). بررسی تاثیر آموزش گروهی زوجین به شیوه مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر افزایش سازگاری زوجین. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، شماره 6 ، صص 1063-1055.
23- Spanier, G.B. (1976). Measuring Deyadic Adjustment: New Scales for Assessing the Auality of Marriage and Similar Dyads, Journal of Marriage and the Family, vol 38: pp. 15-28.
 24- حاج ابول زاده، نسرین. (1381). بررسی تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی با رویکرد شناختی ـ رفتاری بر میزان رضایت زناشویی زوجین ساکن شهرستان کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء.  
 25- توکلی زاده، جهانشیر، حاجی وثوق، نجمه سادات. (1392). بررﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ آﻣﻮزش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ-رﻓﺘﺎری ﺑﺮ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ زﻧﺎن دارای ﮐﻢ ﮐﺎری ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، شماره 5، صص 50-44.
 26- غلامرضایی، سیمین، حسینی، حسین، کریمی نژاد، کلثوم. (1395). تاثیر برنامه آموزش شناختی رفتاری بر رضایت زناشویی زنان دچار کم کارکردی میل جنسی. مجله آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، شماره 2، صص 30-15.
 27 - شامحمدی قهساره، اعظم، درویزه، زهرا، پورشهریاری، مه سیما (1387). افزایش سازگاری زناشویی همسران معتادان و پیشگیری از بازگشت معتادان مرد در شهر اصفهان. اعتیاد پژوهی، شماره7، صص 29 – 3.
 28- رحیم پور، فرزانه ، صالحی، سید یوسف،  حسینیان، سیمین، عباسیان، محبوبه. (1392). تبیین رضایت زناشویی زوجین بر اساس هوش معنوی و طرح واره ناسازگار اولیه. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، شماره 3، صص 90-77.