اثربخشی درمان شناختی رفتاری متمرکز بر واحد پردازه‌ای (MCBT) بر کاهش پرخاشگری و رفتارهای ضد اجتماعی نوجوانان بیش‌فعال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

2 دکتری گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

3 کارشناس ارشد گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

چکیده

مقدمه: وجود اختلال بیش فعالی در نوجوانان بعضاً باعث بروز رفتارهای اجتماعی نامناسب می‌گردد و در این رابطه رویکردهای آموزشی و درمانی مختلفی به‌کاربرده می­شود که درمان شناختی- رفتاری واحد پردازه‌ای از آن جمله است. هدف از این پژوهش تعیین تأثیر درمان شناختی رفتاری متمرکز بر واحد پردازه‌ای بر کاهش پرخاشگری و رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان بیش‌فعال بود.
روش: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بوده و جامعه آماری آن را کلیه نوجوانان پسر بیش‌فعال مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره نگرش پویای ذهن شهر  بجنورد در سال 1400 تشکیل داده­اند. نمونه موردنظر نیز شامل 20 نفر از این نوجوانان بوده که به روش نمونه­گیری هدفمند  و بر اساس ملاک­های ورود و خروج به پژوهش انتخاب و به‌صورت تصادفی ساده در دو گروه 10 نفره آزمایش و کنترل گمارده شده‌اند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه پرخاشگری باس و پری(AGQ) و پرسشنامه رفتارهای ضداجتماعی بارت و دونلان(STAB) بوده و گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت برنامه درمان شناختی رفتاری متمرکز بر واحد پردازه‌ای قرار گرفتند. تجزیه‌وتحلیل داده نیز به روش تحلیل کوواریانس انجام شد.
نتایج: نتایج نشان داد، درمان شناختی رفتاری متمرکز بر واحد پردازه‌ای بر کاهش پرخاشگری و رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان بیش‌فعال تأثیر معناداری دارد(05/0>P).
بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که این برنامه در جهت کاهش پرخاشگری و رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان بیش‌فعال مؤثر است و پیشنهاد می‌شود مشاوران و درمانگران از این رویکرد در جهت کاهش رفتارهای منفی نوجوانان بیش‌فعال استفاده نمایند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Modular Cognitive-Behavioral Therapy (MCBT) in Reducing Aggression and Antisocial Behaviors in ADHD Adolescents

نویسندگان [English]

  • Mohsen Shakerinasab 1
  • Farzaneh Asiaeei 2
  • Sajjad Ghorbaniesfidan 1
  • Parsanejad Mostafa 3
1 PhD student, Department of Psychology, Bojnord branch, Islamic Azad University, Bojnord, Iran
2 Ph.D. Department of Psychology, Bojnord Branch, Islamic Azad University, Bojnord, Iran
3 MA. Department of Psychology, Shahrood branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran
چکیده [English]

Introduction: The presence of (Attention deficit hyperactivity disorder). ADHD in adolescents sometimes causes inappropriate social behaviors and in this regard, various educational and therapeutic approaches are used, including modular cognitive-behavioral therapy. This study aims to determine the effect of modular cognitive-behavioral therapy on reducing aggression and antisocial behaviors in ADHD adolescents.
Method: This study was a quasi-experimental study with pre-test and post-test design with a control group and its statistical population consisted of all hyperactive adolescents referred to Pouya Attitude Counseling Center in Bojnourd in 2011. The sample also included 20 of these adolescents who were selected by purposive sampling method based on inclusion and exclusion criteria and were randomly assigned to two groups of 10 experimental and control. The instruments used in this study were the Bass and Perry Aggression Questionnaire (AGQ) and Bart and Donlan Antisocial Behavior Questionnaire (STAB). And the experimental group underwent a modular cognitive-behavioral treatment program for 10 sessions of 90 minutes. Data analysis was performed by analysis of covariance.
Results: The results showed that modular cognitive-behavioral therapy has a significant effect on reducing aggression and antisocial behaviors of hyperactive adolescents (P <0.05).
Discussion and Conclusion: In general, it can be concluded that this program is effective in reducing aggression and antisocial behaviors of hyperactive adolescents and it is recommended that counselors and therapists use this approach to reduce the negative behaviors of hyperactive adolescents

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modular Cognitive-Behavioral
  • Aggression
  • Antisocial Behaviors
  • Adolescents
  • ADHD

مراجع

  1.  معنوی پور، داود؛ یزدان پناه، محمدعلی؛ فداکار گبلو، پرویز و صبحی قراملکی، ناصر. بررسی مشخصه های روان سنجی پرسشنامه بیش فعالی - کاستی توجه بزرگسالان. مجله روانشناسی بالینی، 1399؛ 12(2): 85-92

    • نجاتی، امین؛ موسوی، رقیه؛ روشن چسلی، رسول؛ محمودی قرائی، جواد. ثربخشی مداخلات گروهی مبتنی بر رابطه والد - کودک (CPRT) بر شدت نشانه‌های اختلال بیش‌فعالی/کمبود توجه (ADHD). فصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت،1395؛ 14(1): 19-31
    • Nourredine M, Gering A, Fourneret P, Rolland B, Falissard B, Cucherat M, Jurek L. Association of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Childhood and Adolescen Wit the Risk of Subsequent Psychotic Disorder A. Systematic Review and Meta-analysis. JAMA psychiatry. 2021; 78(5): 519-529.
    • Melegari M G, Giallonardo M, Sacco R, Marcucci L, Orecchio S, Bruni O. Identifying the impact of the confinement of Covid-19 on emotional-mood and behavioural dimensions in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Psychiatry research. 2021; 296 (11): 36-92.
    • مدنی، اعظم سادات؛ حیدری نسب، لیلا؛ یعقوبی، حمید و رستمی، رضا. اثربخشی نوروفیدبک همراه با تکالیف شناختی بر علائم اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) دوره بزرگسالی مجله روانشناسی بالینی و شخصیت، 1394؛ 7(4): 59-70‏
    • Kim S, Baek J H, Kwon Y J, Lee H Y, Yoo J H, Shim S H, & Kim J S. Machine-learning-based diagnosis of drug-naive adult patients with attention-deficit hyperactivity disorder using mismatch negativity. Translational Psychiatry. 2021 ;11(1): 1-10.
    • Jeong H, Yim H W, Lee S Y, Lee H K, Potenza M N, Jo S J, Kim G. Low self-control and aggression exert serial mediation between inattention/hyperactivity problems and severity of internet gaming disorder features longitudinally among adolescents. Journal of behavioral addictions. 2020; 9(2): 401-409.
    • Conejero I, Jaussent I, Lopez R, Guillaume S, Olié E, Hebbache C, Lopez-Castroman J. Association of symptoms of attention deficit-hyperactivity disorder and impulsive-aggression with severity of suicidal behavior in adult attempters. Scientific reports. 2019; 9(1): 1-8.
    • Saylor K E, Amann B H. Impulsive aggression as a comorbidity of attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents. Journal of child and adolescent psychopharmacology. 2016; 26(1):19-25.
    • García-Sancho E, Salguero J M, Vasquez E A, Fernández-Berrocal P. Validity and reliability of the Spanish version of the displaced aggression questionnaire. Psicothem. 2016; 28(14): 96-101
    • Retz W, Ginsberg Y, Turner D, Barra S, Retz-Junginger P, Larsson H, Asherson P. Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD), antisociality and delinquent behavior over the lifespan. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2020; 21(11): 86-99
    • Dugré J R, Potvin S. Developmental multi-trajectory of irritability, anxiety, and hyperactivity as psychological markers of heterogeneity in childhood aggression. Psychological medicine. 2020; 12(2): 1-10.
    • Li J. J. Assessing the interplay between multigenic and environmental influences on adolescent to adult pathways of antisocial behaviors. Development and psychopathology. 2017; 29(5):1947-1967.
    • Nasaescu E, Zych I, Ortega-Ruiz R, Farrington D P, Llorent V J. Longitudinal patterns of antisocial behaviors in early adolescence: A latent class and latent transition analysis. European Journal of Psychology Applied to Legal Context. 2020; 12(2): 85-92.
    1. الله بیگدلی، ایمان؛ رضایی، علی محمد؛ عرب، زهره. زیر گونه‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی، ارتباط آن با اضطراب و همبودی آن با سوء مصرف مواد. مجله روانشناسی بالینی، 1392؛ 5(1): 1-9
    • Mohr-Jensen C, Bisgaard C M, Boldsen S K, Steinhausen H C. Attention-deficit/hyperactivity disorder in childhood and adolescence and the risk of crime in young adulthood in a Danish nationwide study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 2019; 58(4): 443-452.
    • Giannotta F, Rydell A M. The prospective links between hyperactive/impulsive, inattentive, and oppositional-defiant behaviors in childhood and antisocial behavior in adolescence: The moderating influence of gender and the parent–child relationship quality. Child Psychiatry & Human Development. 2016; 47(6): 857-870.
    1. شاکری نسب، محسن؛ درتومی، مهدیه و پهلوان، زهرا. بیش فعالی در دانش آموزان- شناسایی، تشخیص و درمان دانش آموزان بیش فعال با نقص توجه. بجنورد: انتشارات ارزینه ،1394.
    2. روشن ضمیر، زهرا. بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های شناختی رفتاری واحد پردازه‌ای بر پرخاشگری و اسناد خصمانه دانش آموزان دختر متوسطه اول. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، 1400.
    3. آدابی، فرزانه؛ مشهدی، علی و حسن‌آبادی، حسین. اثر بخشی درمان شناختی – رفتاری واحد پردازه ای بر کاهش نشانه های اضطرابی و بهبود نظم جویی شناختی- هیجانی نوجوانان. مجله دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، 1392؛ 2(4): 14-29.
    4. بهشتیان، الهه؛ توزنده جانی، حسن و صفاری طوسی، محمد. مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری واحد پردازه ای و فعالسازی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی در مبتالیان به اختلال اضطراب فراگیر. فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی، 1398؛10(4): 101-110
    5. عباسی، زهره؛ امیری، شعله و طالبی، هوشنگ. اثربخشی درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر واحد پردازه ای (MCBT) بر کاهش علائم اضطراب جدایی کودکان 6 و 7 ساله. مجله روانشناسی بالینی و شخصیت، 1394: 13(2): 51-64.
    6. Nicholls A R, Polman R C, Levy A R, Backhouse S H. Mental toughness, optimism, pessimism, and coping among athletes. Personality and Individual Differences. 2017; 22(0):1182-1112.
    7. Telman L G, Van Steensel F J, Verveen A J, Bögels S M, Maric M. Modular CBT for Youth Social Anxiety Disorder: A Case Series Examining Initial Effectiveness. Evidence-Based Practice in Child and Adolescent Mental Health. 2020; 5(1): 16-27.
    8. Pozza A, & Dèttore D. Modular cognitive‐behavioral therapy for affective symptoms in young individuals at ultra‐high risk of first episode of psychosis: Randomized controlled trial. Journal of clinical psychology. 2020; 76(3): 392-405.
    9. Evans S C, Wei M A, Harmon S L, Weisz J R. Modular Psychotherapy Outcomes for Youth Wit Different Latent Profiles of Irritability and Emotion Dysregulation. Frontiers in Psychiatry. 2021;12 (2): 446.
    10. Jeppesen P, Wolf R T, Nielsen S M, Christensen R, Plessen K J, Bilenberg N, Correll C U. Effectiveness of transdiagnostic cognitive-behavioral psychotherapy compared with management as usual for youth with common mental health problems: a randomized clinical trial. JAMA psychiatry. 2021; 78(3): 250-260.
    11. Lomholt J, Johnsen D, Silverman W, Heyne D, Thastum M. Feasibility Study of Back2School, a Modular Cognitive Behavioral Intervention for Youth WithSchool Attendance Problems. Frentiers in psychology. 2020; 44 (12): 2363-2375.

    29-سهرابیان، اردشیر. اثر بخشی درمان شناختی رفتاری (MCBT) بر کاهش تکانشگری و رفتارهای قلدری دانش آموزان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، 1399.

    30-سامانی، سیامک. بررسی پایایی و روایی پرسش‌نامۀ پرخاشگری باس و پری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 1386؛ 13(4): ۳۵۹-۳۶۵

    31-انصافداران، فریده؛ بساک نژاد، سودابه و ارشدی، نسرین. اثربخشی برنامه آموزشی جایگزین پرخاشگری بر رفتارهای ضد اجتماعی و نشخوار خشم در دختران نوجوان شهر اهواز. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 1398؛ 7(3): ۳۰۶-۳۱۵

    Chorbita B. Cognitive therapy of the processing unit of anxiety in children. Translation: Helmi K, Tehran: Arjmand Publications. 2015.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار