نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2
دانشیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3
استادیار، گروه روانشناسی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران
4
استاد، گروه روانشناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
5
استادیار،گروه مشاوره، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده
مقدمه: باتوجه به اهمیت دوران نوجوانی و بحرانهای احتمالی این دوره به خصوص در قشرهای آسیبدیده جامعه، این پژوهش با هدف نقش ویژگیهای شخصیتی و سرمایه روانشناختی در پیشبینی رفتارهای پرخطر در نوجوانان بیسرپرست انجام شد.
روش: طرح این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود . جامعهی آماری این پژوهش را کلیهی نوجوانان بیسرپرست 13 تا 18 سال دختر و پسر واقع در مراکز تحت پوشش بهزیستی شهر مشهد تشکیل دادند. که از روش سرشماری تعداد 300 نفر انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (IARS)، پرسشنامه سنجش صفات پنج گانه شخصیتی (NEO)و پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز (PCQ) بود. دادهها در دوبخش آمار توصیفی و استنباطی (همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام) به وسیلهی نرم افزارهای SPSS-21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج: نتایج نشان داد که ویژگیهای شخصیتی باوجدانبودن، توافقجویی و روانرنجوری (0001/ 0 p < ،206 /0= R2) و از میان مؤلفههای سرمایه روانشناختی، امیدواری و خوشبینی (0001/ 0 p < ،067 /0= R2). توانستند رفتار پرخطر را پیشبینی کنند.
بحث و نتیجهگیری: بنابراین، توجه به تفاوت های فردی این نوجوانان و ارائه برنامههایی جهت افزایش امید و خوشبینی برای افزایش توان مقابله با مشکلات و پیشگیری از برروز رفتارهای پرخطر در این قشر توصیه میشود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
The role of personality traits and psychological capital in predicting risky behaviors in orphaned adolescents
نویسندگان [English]
-
Mahsa Razmgar
1
-
Seyed Kazem Rasoolzadeh Tabatabaei
2
-
sosan Rahimi
3
-
Alireza Rajaei
4
-
Hamid Nejat
5
1
PhD candidate in counseling, Department of counseling, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
2
Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Education sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3
Assistant Professor, Department of psychology, Torbat-e- Jam branch, Islamic Azad University, Torbat-e-Jam, Iran
4
Professor, Department of psychology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
5
Assistant Professor, Department of Counseling, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Introduction: Considering the importance of adolescence and the potential crises during this period, especially among vulnerable groups, this study aimed to investigate the role of personality traits and psychological capital in predicting high-risk behaviors in orphaned adolescents.
Method: This research was a descriptive-correlational study. The statistical population consisted of all orphaned adolescents aged 13 to 18 years (both boys and girls) living in welfare centers under the supervision of the Welfare Organization in Mashhad. A total of 300 participants were selected using a census method. The study utilized the Iranian Adolescent Risk-Taking Scale (IARS), the NEO Five-Factor Personality Inventory (NEO), and the Psychological Capital Questionnaire (PCQ). Data were analyzed using descriptive statistics and inferential statistics (Pearson correlation and stepwise regression) via SPSS-21 software.
Results: The findings indicated that personality traits such as conscientiousness, agreeableness, and neuroticism (p < 0.0001, R² = 0.206) and components of psychological capital, including hope and optimism (p < 0.0001, R² = 0.067), were significant predictors of high-risk behaviors.
Discussion and Conclusion: Therefore, it is recommended to focus on individual differences among these adolescents and design programs to enhance hope and optimism as a means to increase resilience and prevent the emergence of high-risk behaviors in this population.
کلیدواژهها [English]
-
Personality traits
-
psychological capital
-
high-risk behaviors
-
orphaned
-
adolescents
)