نقش ویژگی‌های شخصیتی، ناگویی هیجانی و اجتناب‌شناختی در پیش‌بینی عاطفه مثبت و منفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار ‌گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، روان‌شناسی عمومی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان،ایران.

چکیده

مقدمه : هدف از این پژوهش بررسی نقش ویژگی‌های شخصیتی، ناگویی هیجانی و اجتناب‌شناختی بر عاطفه مثبت و منفی است.
روش: روش این پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی بود. جامعه آماری آن شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه زنجان با دامنه سنی ۱۸ تا ۲۵ در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ است. ۲۲۰ نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌های پنج عامل بزرگ (مک کری و کوستا، ۱۹۸۵)، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی، پارکر و تیلور، ۱۹۹۴)، مقیاس اجتناب‌شناختی (سکستون و داگاس ریا، ۲۰۰۴) و مقیاس عاطفه مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، ۱۹۸۹) جمع‌آوری شدند. یافته‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شد.
نتایج: نتایج نشان داد روان‌رنجورخویی، دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات، فرونشانی فکر، جانشینی فکر، حواس‌پرتی، اجتناب و تبدیل تصور به فکر رابطه مثبت و معنا‌دار و برون‌گرایی، بازبودن به تجربه، موافق‌بودن و وظیفه‌شناسی رابطه منفی و معنا‌داری با عاطفه منفی دارند. علاوه‌براین برون‌گرایی، موافق‌بودن، وظیفه‌شناسی و اجتناب رابطه مثبت و معنا‌دار و همچنین روان‌رنجورخویی، دشواری در شناسایی احساس و دشواری در توصیف احساس رابطه منفی و معنا‌داری با عاطفه مثبت وجود دارد.
بحث و نتیجه‏ گیری: نتایج نشان داد ویژگی‌های شخصیتی، ناگویی هیجانی و اجتناب‌شناختی در عواطف مثبت و منفی تأثیرگذار هستند و بر اساس یافته‌ها می‌توان گفت شخصیت‌های مختلف و افراد دچار ناگویی هیجانی و اجتناب‌شناختی به میزان نابرابری عواطف مختلف را تجربه می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Personality Traits, Alexithymia, and Cognitive Avoidance in Predicting Positive and Negative Emotions

نویسندگان [English]

  • Loghman Ebrahimi 1
  • Majid Almasi 2
1 Associate Professor Department of Psychology, Faculty of Humanities, University of Zanjan , Zanjan, Iran.
2 Master Student, General Psychology, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran.
چکیده [English]

Introduction: This study aims to study the role of personality traits, Alexithymia, and cognitive avoidance on positive and negative emotions.
Method: The method of this research was descriptive and correlational. The statistical population includes all Bachelor students of Zanjan University aged 18-25 in the academic year 2018-2019. 220 people were selected as a statistical sample by the available sampling method. Using the Big Five Factors Questionnaire (McCreery and Costa, 1985), Toronto Emotional Dysfunction Scale (Bagby, Parker Taylor, 1994), Cognitive Avoidance Scale (Sexton and Dagas Ria, 2004), and positive and negative emotion scales (Watson, Clark and Telgen, 1989) were collected. Findings were analyzed using Pearson correlation and stepwise regression.
Result: The results showed that neuroticism, difficulty in identifying feelings, difficulty in describing feelings, suppression of thought, substitution of thought, distraction, avoidance, and transformation of thought into thought have a positive and meaningful relationship. Extroversion, openness to experience, agreeableness, and conscientiousness have a negative and significant relationship with negative emotion. In addition, extroversion, agreeableness, conscientiousness, and avoidance have a positive and meaningful relationship. Also, there is neuroticism, difficulty in identifying the feeling, and difficulty in describing the feeling of negative and meaningful relationship with positive emotion.
Discussion and conclusion: The results showed that personality traits, alexithymia, and cognitive avoidance are effective in positive and negative emotions. Based on the findings, it can be said that different personalities and people with alexithymia and cognitive avoidance experience different emotions to an unequal degree.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Personality Traits
  • Alexithymia
  • Cognitive Avoidance
  • Positive and Negative Emotion

مراجع

- جیمز سادوک بنجامین، آلکوت سادوک ویرجینا، روئیز پدرو. خلاصه روان‌پزشکی: علوم رفتاری/ روان‌پزشکی بالینی جلد اول ویراست یازدهم. ۱۹۳۳؛ ترجمه فرزین رضاعی (۱۳۹۴). تهران، انتشارات ارجمند. فصل ۵ ص ۳۶۴.
2-  Spindler  C, stopsack  M, aldinger  M, iorgen  C. H, barnow  S. what about the ups and downs in our daily life? The influence of affective instability on mental health motive mot .2016; 40 : 148-161 .
3- سیمی زهرا، نورافکن فهمیه، فتحی مرد فریبا، تقی سهرابی، رنانی محمد، داودی مریم. پیش‎بینی کیفیت زندگی کاری پرستاران در محیط کار بر اساس انعطاف‌پذیری کنشی و عاطفه‎ مثبت و منفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفت. ۱۳۹۹؛ ۷ (۴) :۵۰۶-۵۱۴.
4- Ong  AD, Kim S, Young S, Steptoe A. Positive affect and sleep: A systematic review. Sleep medicine reviews.2017; 35: 21-32.
5- Pressman  S.D,  Jenkins  B.N, Moskowitz  JT. Positive affect and health: What do we know and where next should we go? Annual Review of Psychology.2019.
6- لطفی مژگان، بهرام‌پوری لیلا، امینی مهدی، فاطمی‌تبار ریحانه، بیرشک بهروز، شیاسی یاسمن. اعتباریابی مقیاس عاطفه مثبت و منفی‌ برای کودکان (PANAS-C) :بررسی مقایسه‌ای فرم‌های اصلی و کوتاه در نمونه‌ای از دانش‌آموزان ایرانی. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۱۳۹۸؛ ۲۵ (۴):۴۴۰-۴۵۳ .
7- Jardin C, Sharp C, Garey L,  Zvolensky,  M. J. The role of impulsivity in the relation between negative affect and risky sexual behaviors. Journal of sex & marital therapy.2017; 43(3), 250-263.
8- Popkirov S, Flasbeck V, Schlegel U, Juckel  GT, Brune M. Alexithymia in borderline personality disorder is not associated with deficits in automatic visual processing of negative emotional stimuli. Psychiatry Research.2018; 263: 121-124.
9- Lyvers  M,  Mayer  K, Needham K,  Thorberg  FA. Parental bonding, adult attachment, and theory of mind: A developmental model of alexithymia and alcoholrelated risk. J Clin Psychol. 2019; 75(7): 1288-1304.
10- Sleuwaegen  E,  Houben  M, Claes  L,  Berens  A  Sabbe B. The relationship between non-suicidal self-injury and alexithymia in borderline persolaity disorder: ‘Action instead of words’. Comprehensive Psychiatry.2017; 77(2): 80-88.
11- دلخواهی شیوا، نیکنام ماندانا. بررسی رابطه آلکسی تایمیا با اعتیاد به اینترنت: نقش واسطه‌ای افسردگی، اضطراب و استرس در یک جمعیت غیربالینی. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری. ۱۳۹۸؛ ۴ (۳۹)، ۱۱-۱.
12- سعیدی اصل سحر، رباطی فاطمه. اثربخشی یوگا درمانی بر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی زنان افسرده: یک مطالعه نیمه‌تجربی. مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابن سینا. ۱۳۹۹؛ ۲۹ (۲): ۱۳۷-۱۴۵.
13- Grynberg  D, Chang  B, Corneille  O, Maurage  P, Vermeulen N, Berthoz S, & et al. Alexithymia and the processing of emotional facial expressions (EFEs): systematic review, unanswered questions and further perspectives. PloS One .2012; 7(8): e42429.
14- Harvey R, Andriopoulou P, Grogan S. Perceived mechanisms of change in therapeutic yoga targeting psychological distress. J Bodyw Move Ther. 2020; 24(1): 274-80.
15- Vieira R.V.d. A, Vieira D.C, Gomes W.B, Gauer G. Alexithymia and its impact on quality of life in a group of Brazilian women with migraine without aura. J Headache Pain. 2013; 14(1): 18.
16- محمودی نگار، عبداللهی محمدحسین، شاهقلیان مهناز، گوهری سمیرا. نقش واسطه‌ای عاطفه مثبت و منفی در رابطه بین سبک‌های حساسیت پردازش حسی و ناگویی خلقی. دوفصلنامه علمی– پژوهشی شناخت اجتماعی. ۱۳۹۴؛ (۴). شماره ۱{پیاپی ۷} .
17- محمدپور عبدالباسط، امینیان ابوالفضل، نوذری محمد، نعیمی ابراهیم. نقش اجتناب شناختی و ابزارگری هیجانی در پیش‌بینی تعارض زناشویی زنان شهر تهران.مجله علوم رونشناختی. ۱۴۰۰؛ ۲۰ (۹۸)، ص ۲۱۸-۲۰۹.
18- Bartolon C, Lopes B, Capdevielle D, Macioce V, Raafard S.The rols of cognitive avoidance, rumination and negative affect in the association between abusive supervision in the workplace and non- clinical paranoia in a sample of workers working in France. Psychiatry research.2019;271, 581-589.
19- Levin M.E, Krafft J, Pierce B, Potts S. When is experiential avoidance harmful in the moment? Examining global experiential avoidance as a moderator. Journal of Behavior Therapy and Experimental psychiatry.2018; 4(61).158-163.
20- سپاه منصور مژگان، دلاور علی، صفاری‌نیا مجید. (). پیش‌بینی نگرش به شایعه از طریق ویژگی‌های شخصیتی، عواطف مثبت و منفی، بهزیستی روان‌شناختی، پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی. ۱۳۹۰؛ (۲).
21- مهدی خانی. داداشی.، محسن. و قریشی. ابوالفضل. مقایسه سیستم‌های مغزی– رفتاری، نقش مؤلفه‌های اجتناب‌شناختی در بین افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و سالم. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان. ۱۳۹۶؛ ۲۵ (۱۱۱). ۶۶– ۸۰ .
22- صمدی‌فرد حمیدرضا، نریمانی محمد، میکائیلی نیلوفر، شیخ‌الاسلامی علی نقش مؤلفه‌های اجتناب‌شناختی و باور فراشناختی در پیش‌بینی طلاق عاطفی همسران. پژوهش‌های مشاوره. ۱۳۹۵؛ ۱۵ (۵۹): ۳۸-۵۷.
23-  Ferschmann L, Fjell A. M, Vollrath.   M. E, Grydeland H, Walhovd K. B, Tamnes C. K. Personality traits are associated with cortical development across adolescence: A longitudinal structural MRI study. Child development.2018; 89(3), 811-822.
24- McCredie M.N,  Kurtz J.E. Prospective prediction of academic performance in college using self- and informant-rated personality traits. Journal of Research in Personality.2020; 85: 47-61.
25- مبلیان عاطفه، دیاریان محمد مسعود، یوسفی زهرا. نقش میانجی پذیرش خویشتن در رابطه ویژگی‌های شخصیتی و نیازهای گلاسر با کیفیت زناشویی. مجله علوم روان‌شناختی. ۱۴۰۰؛ ۲۰، (۹۸): ۳۱۶-۳۰۵.
26- Leger K. A, Charles T.S, Turiano N. T, Almeida  D.M. Personality and stressor-related affect – jornal of personality and social psychology.2016; 1-12 .
27- Isik S, Uzbe  N. personality traits and positive – negative affects : an analysis of meaning in life among adults educational sciences theory & practice . june .2015; (3) 587 – 595.
28- اشرفی سحر، حاج علیزاده کبری. بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت با بهزیستی ذهنی دانشجویان. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و مطالعات رفتاری. تهران. ۱۳۹۳.
29- رضایی زینب، یوسفی فریده. رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و بهزیستی مدرسه: نقش واسطه‌ای عاطفه مثبت و منفی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. ۱۳۹۷؛ ۹ (۳۴): ۱۵۸-۱۳۱.
30- عبدی رضا، چلبیانلو غلامرضا، و جوربنیان افسانه. پیش‌بینی ابعاد ناگویی هیجانی بر اساس مدل ابعاد نابهنجار شخصیت. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۱۳۹۵؛ ۲۲ (۳) :۲۲۲-۲۲۹.
31- بشارت محمدعلی، کوچی صدیقه، دهقانی محسن، فراهانی حجت‌اله، مؤمن‌زاده سیروس. بررسی نقش تعدیل‌کننده عاطفه مثبت و منفی بر رابطه بین ناگویی هیجانی و شدت درد در بیماران مبتلا به درد مزمن. روانشناسی بالینی و شخصیت. ۱۳۹۱؛ ۱۰ (۲): ۱۱۱-۱۰۳.
32- عطادخت اکبر، نریمانی محمد، فلاحیان حسین  نقش اجتناب‌شناختی، باورهای فراشناختی و نارسایی‌های شناختی در پیش‌بینی اضطراب حالت-صفت پرستاران. فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی. ۱۳۹۸؛ ۵ (۱) :۳۵-۵۰.
33- قلی‌پور مریم، احمدی تیمور، جعفرزاده سیمین، ذورقی زهرا. رابطه بین سبک‌های فرزند پروری ادراک‌شده با ناگویی هیجانی با نقش واسطه‌ای عواطف مثبت و منفی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. ۱۳۹۷؛ ۲۰۸-۰۵.
34-  Beck AT, Steer RA, Brown GK. Manual for the Beck depression inventory-II. The Psychological Corporation. Harcourt Brace & Company San Antonio.1996.
35- حق‌شناس ح. طراحی پنج عاملی ویژگی‌های شخصیتی (رهنمودها و هنجارهای آزمون NEO-PI-R و NEO-FFI). شیراز، ایران: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز. ۱۳۸۵.
36-  Bagby  R.M, Parker J. D. A, Taylor G. J. The twenty- item Toronto alexithymia scale-I:item selection and cross- validation of the factor structure. Journal of psychosomatic Research.1994; 38, 23-32.
37- Watson  D, Clark  L.A, Tellegen  A. Development and validation of a brief measure of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology.1988; 54(6), 1063-1070.
38-  Sexton  K.A,  Dugas  M.J.  An investigation of the factors leading to cognitive avoidance in worry. Poster Presented at the Annual Convention of Assocation for Advancement of Behavior Therapy. New Orleans, LA. 2004.
39-  Gillanders D, Ashleigh  K.s,  Margaret  M, Kirsten J. Illness Cognitions, Cognitive fusion, avoidance and self compassion as predictors of distress and quality of life in  heterogeneous sample of adults, after cancer.J Contextual Behav Sci.2015; 4(4): 300-311.
40- صدری دمیرچی اسماعیل، صمدی‌فرد حمیدرضا، دریادل سید جواد، حیدری‌راد حدیث. رابطه مؤلف‌های اجتناب‌شناختی و طلاق عاطفی با امید به زندگی زوجین. کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم. دانشگاه شیراز. ۱۳۹۵.
41- Fazakas-DeHoog  L.L, Rnic, K, Dozois D.J.A. Cognitive Distortions and Deficits Model of Suicide Ideation. Eur J Psychol.13(2).2017; 178-93.
42- محمودزاده رقیه, محمدخانی شهرام. نقش میانجی اضطراب و اجتناب‌شناختی در رابطه بین کمال‌گرایی منفی و اهمال‌کاری. دستاوردهای روان‌شناختی. ۱۳۹۵؛ ۲۳ (۱), ۷۳-۹۴.
43-  Kelsey S, Dickson  J, Laura C. Rumination, Worry, Cognitive Avoidance, and Behavioral Avoidance: Examination of Temporal Effects. Behavior therapy.2012; 43, 629-640.
44- بساک‌نژاد سودابه، هومن فرزانه، قاسمی‌نژاد محمدعلی. رابطه بین سبک‌های مقابله اجتناب‌شناختی رفتاری و اختلال خوردن در دانشجویان دانشگاه. مجله اصول بهداشت روانی.  1391؛ ۱۴ (۵۶)، ۸۵-۲۸۷.
45- Rosenberg  N, Rufer  M,  Lichev V, Ihme K, Grabe H. J, Kugel H, et al. Observer Rated alexithymia and its living with migraine. Acta relationship with the five-factore- model of personality Psychol Belg.2016; 56(2): 118-134.
46-  Dube A, Pandey R. Mental health problems in alexithymia: Role of positive and negative emotional experiences. Journal of Projective Psychology & Mental Health. 2013; 20(2), 128–136.
47-  Feldman G. C, Joormann J, Johanson S. L. Responses to positive affect: A self-report measure of rumination and dampening. Cognit Ther Res. 2008; 23(4):507.
48- DeGucht V, Fischler B,  Heiser, W. Neuroticism Alexithymia, Negative Affect and Positive Affect as Determinants of Medically Unexplained Symptoms. Perso and Indi. 2004.
49- امیرپور برزو، زکی یی علی، کلهرنیا گلکار مریم. رابطه همدلی هیجانی متعادل و رضایت از زندگی با ناگویی خلقی در پرستاران، ماماها و کاردان‌های اتاق عمل. Journal of Research Development in Nursing and Midwifery. ۱۳۹۴; ۱۲.(۲): ۱-۸.
50- خواجه فرزانه، خضری مقدم نوشیروان. رابطه‌ ناگویی هیجانی و مشکلات بین‌شخصی با رضایت زناشویی در پرستاران زن متأهل. مجله پرستاری و مامایی. ۱۳۹۵؛ ۱۴ (۷): ۶۳۸-۶۳۰.
51- Wilson R. E, Hamis K, Vazire S. Personality and friendship satisfaction in daily life: Do every day social interactions account for individual differences in friendship satisfaction, European Jouarnal of Personality.2015; 29(2), 173-186.
52- Magee C. A, Miller L. M,  Heaven P. C.  Personality trait change and life satisfaction in adults: the role of age and hedonic balance. Personality and Individual Differences.2013; 55(6), 694-698.
53- Panaccio A, Vandenberghe C. Five-factor model of  personality and organizational commitment: The mediating role of positive and negative affective states. Journal of Vocational Behavior.2012; 80(3), 647-658.
54-  Mutlu T, Balbag Z, Cemrek F. The role of self-esteem, locus of control and big five personality traits in predicting hopelessness, Procedia Social and Behavioral Sciences. 2012; 9, 1788-1792.
55- وثوقی اصغر، بخشی‌پور رودسری عباس، هاشمی تورج، فتح‌الهی سیامک. روابط ساختاری ابعاد شخصیتی نئو با نشانه‌های اختلال‌های اضطرابی و افسردگی. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 1391؛ ۱۸ (۳): ۲۴۴-۲۳۳.
56- اعظمی سعید، مکوند حسینی شاهرخ، دکانی مینا، ضمیری‌نژاد سمیه. الگوی تغییر فعالیت قشری مغزتحت القای عاطفه مثبت و منفی با توجه به برون‌گرایی و نوروزگرایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. 1392؛ ۵ (۴): ۶۹۶-۶۸۷.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار