بررسی روابط ساختاری برخی از عوامل روان شناختی خطرزا و محافظت کننده آمادگی اعتیاد

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی، آزمون و اصلاح مدلی برای درک روابط برخی عوامل روان شناختی خطرزا و محافظت-کننده آمادگی اعتیاد بود. این پژوهش از مدل معادلات ساختاری برای بررسی روابط میان شیوه های فرزندپروری و آمادگی اعتیاد با میانجی گری متغیرهای نوجویی، راهبردهای مقابله و مشکلات رفتاری استفاده نمود. نمونه آماری شامل 572 (328 پسر و 244 دختر) دانش آموز سال سوم دبیرستان های مشهد بود که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه شیوه های فرزندپروری، سیاهه سرشت و منش، مقیاس خود گزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان، پرسشنامه مقابله با شرایط استرس‌زا و مقیاس آمادگی اعتیاد ایرانی بود. از نرم افزار AMOS-16 برای ارزیابی مدل پیشنهادی استفاده شد. نتایج نشان می دهد مدل نهایی که با حذف مسیرهای غیر معنی دار و همبسته کردن چند خطا به دست آمد، از شاخص های برازندگی مطلوبی (CFI=0/90, RMSEA=0/07) برخوردار است. در مجموع، اکثر روابط مفروض بین متغیرها معنی دار بودند، اما اکثر مسیرهای مفروض میان شیوه فرزند پروری سهل گیر با سایر متغیرها معنی دار نبود. با توجه به ضرایب استاندارد، راهبردهای مقابله هیجان مدار، مسئله مدار، اجتنابی و مشکلات رفتاری به ترتیب بیشترین اثر را بر آمادگی اعتیاد دارند. مضامین بالینی و کاربردی نتایج و مدل ارائه شده در پژوهش حاضر به تفضیل مورد بحث قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A STUDY OF STRUCTURAL RELATIONS OF SOME PSYCHOLOGICAL RISK AND PROTECTIVE FACTORS OF ADDICTION POTENTIAL

نویسندگان [English]

  • Iran Davoudi
  • Tayebeh Eshrati
  • Yadollah Zargar
  • Esmail Hashemi sheikh shabani
چکیده [English]

The purpose of this study was developing, testing and modifying a model to understand the relationships between some psychological risk and protective factors to addiction potential. This study used structural equation modeling (SEM) to evaluate the associations between parenting styles and potential addiction mediated by novelty seeking, behavior problems and coping strategies in a sample of 572 third grade high school students (male: 328, female: 244) in Mashhad, Iran. The participants were selected through multistage random sampling. Data were collected by questionnaires containing, Parenting Style Questionnaire, Temperament and Character Inventory, Coping Inventory for Stressful Situation, Achenbach Youth Self-Report Scale and Iranian Addiction Potential Scale. Amos-16 model program software was applied for structural equation modeling. In general, the modified model had a good fit with the data (CFI = .90, RMSEA = .07) after deleting the coefficients without significance, and considering covariance between some of error variables. The present study found many of the predicted relations between parenting styles and potential addiction mediated by novelty seeking, behavior problems and coping strategies, although the most of purposed paths between permissive parenting style and other variables were not significant. Based on standard coefficients, emotion-oriented, problem-oriented, avoidance-oriented coping strategies and problem behaviors have more effect on addiction potential, respectively. The clinical and applied implications of results and model presented in this study are discussed in details.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting style
  • Novelty seeking
  • Behavior problem
  • Coping strategy
  • Addiction potential