مقایسه اثربخشی و ماندگاری سه روش درمان در اختلال اضطراب اجتماعی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشگاه شاهد

3 داشنگاه تربیت مدرس

چکیده

مقدمه: درمان شناختی رفتاری، به‌عنوان درمان انتخابی اختلال اضطراب اجتماعی، ضمن حمایت‌های فزاینده، با نوساناتی نیز همراه بوده است. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، تعیین و مقایسه اثربخشی و ماندگاری سه الگوی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر «مواجهه با خود»، «مواجهه با موقعیت» و «مواجهه با خود- موقعیت» در درمان این اختلال است.

روش: در تحقیق شبه تجربی حاضر، 24 آزمودنی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی براساس نمره مقیاس پرسشنامه هراس اجتماعی و مصاحبه بالینی براساس مصاحبه بالینی ساختاریافته براساس چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انتخاب شدند. 18 نفر از مبتلایان به‌طور تصادفی به 3 گروه آزمایش (در هر گروه 6 نفر) و 6 نفر به گروه کنترل اختصاص داده شدند و چهار گروه از لحاظ ویژگی‌های جمعیت شناختی همتا بودند. 3 گروه آزمایش، هریک تحت درمان یکی از سه الگوی درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل در انتظار ماند. آزمودنی‌ها قبل از شروع و بعد از اتمام، یک ماه و نیم، 4 ماه و یکسال بعد از اتمام مداخله/ انتظار، علاوه بر مقیاس پرسشنامه هراس اجتماعی، مقیاس‌های مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز، نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی، مقیاس اضطراب تعامل اجتماعی، مقیاس هراس اجتماعی و مقیاس تصویر خود منفی را تکمیل نمودند.

نتایج: مقایسه نتایج چهار گروه بر اساس میانگین تفاضل پیش آزمون- پس آزمون، نشان داد که سه الگوی درمان شناختی رفتاری با گروه کنترل تفاوت معناداری داشته اما با یکدیگر تفاوت معناداری نداشته‌اند. البته میانگین تفاضل گروه مواجهه با خود با گروه کنترل، در تمام متغیرهای وابسته (نمره‌های 6 مقیاس اضطراب اجتماعی) تفاوت معناداری داشته، درحالی‌که میانگین تفاضل گروه مواجهه با خود-موقعیت و گروه مواجهه با موقعیت با گروه کنترل، در برخی از مقیاس‌های شش‌گانه، تفاوت معنادار را داشته است. یافته‌ها حاکی از آن است که هر سه الگوی درمانی یادشده دارای ماندگاری اثربخشی بوده‌اند اما گروه مواجهه با خود، در برخی موارد برتری‌هایی را نسبت به دو گروه دیگر نشان داده است.

بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که هر سه الگوی درمان شناختی رفتاری مذکور می‌توانند در نمونه بالینی ایرانی به کار گرفته شوند، اما در برخی از شواهد گروه مواجهه با خود نسبت به دو گروه دیگر، وضعیت برتری را در نمونه بالینی ایرانی نشان داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness and durability of three ways of treatments in social anxiety disorder

نویسندگان [English]

  • Mahdieh Atrifard 1
  • Mohammad Reza Shairi 2
  • Kazem Rasoolzadeh Tabatabaei 3
  • Mahtab Rajabi 2
چکیده [English]

Introduction: Cognitive behavioral therapy (CBT) as the chosen therapy of social anxiety disorder (SAD) although received increased support, it has some fluctuations. Therefore, the purpose of current study is to determine and compare the effectiveness and durability of three CBT patterns based on "exposure to self”, “exposure to situation" and “exposure to self-situation" on treatment of SAD. 
Method: In this quasi-experimental research, 24 subjects with SAD were selected based on Social Phobia Inventory (SPIN) and Structured Clinical Interview for Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders (SCID-IV). Eighteen subjects were randomly assigned to three experimental groups (each group consisted of 6 subjects) and six subjects were assigned to control group and four groups were demographically the same. Three experimental groups treated by one of the three CBT models and the control group waited. Subjects completed SPIN, LSAS-SR, BFNE, SIAS, SPS, and NSPS scales in addition to the scale of SPLN, before starting and after finishing in the period of a month and a half, four months and 1 year after ending of treatment/ waiting.
Results: The comparison of four groups based on the difference mean of pre and post test showed that three CBT patterns have a meaningful difference with the control group but they have no meaningful difference with each other. Of course, the difference mean of the "exposure to self” group had a significant difference with control group in all dependent variables (the score of 6 scales of social anxiety), whereas, the difference mean of the “exposure to self-situation” and “exposure to situation” groups had a significant difference with control group in some of the six scales. The results show that all three aforementioned therapeutic models had effectiveness and durability but “exposure to self” group had superiorities over the other two groups.
Discussion and Conclusion: The results show that all three CBT models are useful in Iranian clinical sample but, “exposure to self” group had superiorities than the two other groups in some evidences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social anxiety disorder
  • Cognitive Behavioral Therapy (CBT)
  • Exposure to self
  • Exposure to situation
  • Exposure to self-situation