بررسی ساختار عاملی تأییدی، روایی و اعتبار شاخص احتمال پاداش در دانش آموزان مقطع متوسط دوم شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه روان‌شناسی ، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: سندرم کمبود پاداش ریشه بسیاری از اختلالات روان و مشکلات رفتاری هست. تجارب طولانی مسیرهای شکست‌خورده به کسب تقویت مثبت، به‌عنوان محرک­های غیرشرطی برای انسان و دیگر موجودات عمل می­کند و مؤلفه‌هایعاطفی از قبیل افسردگی و اضطراب را فرامی‌خواند. هدف این مطالعه بررسی ویژگی­های روان­سنجی و ساختار عامل تأییدی شاخص احتمال پاداش در میان دانش آموزان مدارس دولتی شهر تهران بود.
روش: مطالعه حاضر از نوع مطالعات اعتبار یابی و روان‌سنجی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان مدارس دولتی مقطع متوسطه دوم شهر تهران بود که از بین آن­ها 364 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه­ای چندمرحله‌ای انتخاب و از آنان خواسته شد ­ شاخص احتمال پاداش، مقیاس اصلاح‌شده وسواس فکری – عملی ییل براون برای اختلال بدشکلی بدن و پرسش‌نامه حمایت اجتماعی ادراک‌شده‌ی چندبعدی سمیت و همکاران  را تکمیل کنند.
نتایج:نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد الگوی دوعاملی شاخص احتمال پاداش، شامل احتمال پاداش و سرکوبگرهای محیطی دارای برازندگی مناسبی است. ضریب اعتبارکل پرسشنامه و خرده مقیاس احتمال پاداش و خرده مقیاس سرکوبگرهای محیطی به روش آلفای کرون باخ به ترتیب 0.90، 0.88 و 0.83 به دست آمد که نشان­دهنده­ی اعتبار مناسب ابزار است. این مقیاس همبستگی معناداری را با مقیاس­های حمایت اجتماعی ادراک‌شده‌ی چندبعدی سمیت و همکاران و اصلاح‌شده وسواس فکری – عملی ییل براون نشان داد که روایی همگرا پرسشنامه را تائید کرد.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از این است که مقیاس شاخص احتمال پاداش، در جامعه ایرانی از روایی و اعتبار مناسب در میان دانش آموزان برخوردار است و می‌تواند در مطالعات روان‌شناسی مورداستفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of confirmatory factor structure, validity and reliability of reward probability index among students of senior high school in Tehran

نویسندگان [English]

  • Kowsar Azimi yancheshmeh 1
  • Batool Ahadi 2
  • Mhrangiz Paivastegar 2
  • Roshanak Khodabakhsh Pirkalani 3
1 Ph.D. student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: Reward deficiency syndrome is the root of many mental disorders and behavioral problems. Long–term experience of failed paths to positive reinforcement act as unconditional stimuli for humans and other organisms. These experiences evoke emotional components such as depression and anxiety. The purpose of this research was to investigate the psychometric properties and confirmatory factor structure of reward probability index among students of senior high school in Tehran.
Method: The method of this research is a type of psychometric validation studies. The statistical population included all senior high school students of public schools in Tehran. 364 students were selected as the sample using multi-stage cluster sampling method. Students were asked to complete Reward Probability Index (RPI), the Yale–Brown obsessive-compulsive scale modified for body dysmorphic disorder (BDD-YBOCS) and multidimensional scale of perceived social support (Zimet et al).
Results: The results of confirmatory factor analysis showed that the two-factor model of reward probability index (reward probability and environmental suppressors) has a good fit. The total reliability coefficient of the questionnaire and the reward probability and environmental suppressor’s subscales were obtained by Cronbach’s alpha method of 0.90, 0.88 and 0.83, respectively. This indicates the appropriate reliability of the tool. This scale showed a significant correlation with the multidimensional scale of perceived social support by Zimet et al and the Yale–Brown obsessive-compulsive scale modified for body dysmorphic disorder. This correlation confirmed the convergent validity of the questionnaire.
Discussion and conclusion: The results indicate that the reward probability index scale has appropriate validity and reliability among students in Iranian society and could be used in psychological studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reward Probability Index
  • Factor Structure
  • Validity
  • Reliability

مراجع

1- Hopko DR,  Mullane CM. Exploring the relation of depression and overt behavior with daily diaries. Behav Res Ther 2008; 46(2):1085-9.             
2- قائدی فهیمه، شبانکاره الهام، مقدم مجید. تمایزیافتگی و تفکر ارجاعی: نقش واسطه‌ای درماندگی آموخته‌شده. مجله شناخت اجتماعی  1395؛ 5(1): 35-51.
3- Skinner BF. Are theories of learning necessary. Psychol Rev 1950; 57(6): 193-216.
4- Dygdon JA, Dienes KA. Behavioral excesses in depression: A learning theory hypothesis. Depress Anxiety 2013; 30(3): 598-605.
5- Lewinsohn PM, Libet JM. Pleasant events, activity schedules and depression. Abnorm Psychol 1972; 79(3): 291-5.
6- Libet, JM, Lewinsohn P M. Concept of social skill with special reference to the behavior of depressed persons. Consult Clin Psychol 1973; 40(2): 304-12.
7- Lewinsohn P M, Amenson CS. Some relations between pleasant and unpleasant mood –related events and depression. Abnorm Psychol 1978; 87(6):644-54.
8- Lewinsohn P M, Sullivan JM. Changing reinforcing events: An approach to the treatment of depression. Psychother Psychosom 1980; 17(3): 322-34.
9- Hopko DR, Armento MEA, Cantu MS, Chambers LL, Lejuez CW. The use of daily diaries to assess the relations among mood state, overt behavior and reward value of activities. Behav Res Ther 2003; 41(10): 1137-48.
10- Forgeard MJC, Haigh EA, Beck AT,  Davidson RJ, Henn FA, Maier Sf. Beyond depression: Toward a process-based approach to research, diagnosis and treatment. Abnorm Psychol 2011; 18(6): 275-99.
11- Overmire JB, Seligman MEP. Effects of inescapable shock upon subsequent escape and avoidance responding. J Comp Physiol Psychol 1967; 63(10):28-33.
12- Dygdon JA, Dienes KA. Generalized anxiety disorder and depression: A learning theory connection. J Depress Anxiety 2014; 42(4): 302-7.    
13- Wood AM. Underlying Processes in the Development of Eating Disorder Symptoms [dissertation]. Chicago: Univ. Roosevelt; 2016.
14- Brody AL, Saxena S, Stoessel P, Gillies LA. Regional brain metabolic changes in patients with major depression treated with either paroxetine or interpersonal therapy. Arch Gen Psychiatry 2001; 58(2): 631- 40.    
 15- Tremblay LK, Naranjo CA, Cardenas L, Busto UE. Probing brain reward system function in major depressive disorder: Altered response to dextroamphetemine. Arch Gen Psychiatry 2002; 59(7): 409-17.              
16- Herink J. The brain reward system as a structural basis of dependence. Homeost Health Dis 2000; 40(3): 1-5.
17- Hopko DR, Armento MEA, Roberston SMC, Hunt MK, Wolf NJ. The phenomenology and screening of clinical depression in cancer patients. J Psychosoc Oncol 2007; 26(1): 31-51.  
18- زرین دست محمدرضا، رضایی آمنه. نوروبیولوژی پاداش و اعتیاد. تازه­های علوم شناختی 1381؛ 4 (1):1-5.
19- Carvalho JP, Gawrysiak MJ, Hellmuth JC, McNulty JK, Magidson JF, Lejuez CW, et al. The Reward Probability Index: Design and Validation of a Scale Measuring Access to Environmental Reward. Behav Ther 2011;42(2):249–62.
20- فراهانی حجت اله، روشن چسلی رسول. ضروریات طراحی و رواسازی مقیاس­های روانشناختی: راهنمایی برای پژوهشگران. روانشناسی بالینی و شخصیت 1398؛ 17 (2) :197-212.  21- ربیعی مهدی، خرم‌دل  کاظم، کلانتری مهرداد، مولوی حسین. اعتبار یابی مقیاس اصلاح‌شده وسواس فکری عملی یل – براون برای اختلال بدشکلی بدن در دانشجویان دانشگاه اصفهان . مجله‌ی روان‌پزشکی و روانشناسی1388؛ 5 (15): 344-350.  
22- حاجلو نادر، جعفری عیسی. نقش استرس ادراک شده، هیجان خواهی و حمایت اجتماعی در اعتیاد. روانشناسی سلامت 1394؛ 7(16): 40-53.
23- قاسمی وحید. مدل سازی معادلات ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد Amos Graphic . ویرایش 4 تهران: جامعه شناسان؛ 1392.
24- Morrison JT. Evaluating factor analysis decisions for scale design in communication research. Commun Methods Meas 2009; 3(4): 195-215.
25- Gefen D, Strub D, Bourrean M. Structural equation modeling and regression: guidelines for research practice. Commun Methods Meas 2000; 7(3): 1-78. 
 26- Hair JF, Bkack WC, Balin BJ, Anderson RE. Multivariate analysis. 3rd ed. New York: Maxwell Macmillan; 2010.
 27- بشارت محمدعلی. پایایی و اعتبار مقیاس سلامت روانی. روانشناسی بالینی و شخصیت(دانشور رفتار) 1385؛ 4(1):11 - 16.
روانشناسی بالینی و شخصیت
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 36
فروردین 1400
صفحه 181-191

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار