روابط ساختاری نشانه‌های اضطراب اجتماعی با کمال‌گرایی در دانشجویان: نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: با توجه به نقش کمال‌گرایی در تحول و تداوم نشانه‌های اضطراب اجتماعی و تاثیر ذهن‌آگاهی بر مشکلات و اختلالات روانشناختی، هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین کمال‌گرایی ونشانه‌های اضطراب اجتماعی با درنظرگرفتن نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی بود.
روش: نمونه‌ی مورد بررسی دربرگیرنده‌ی 226 نفر از دانشجویان سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا بود که در دانشگاه شاهد تهران مشغول به تحصیل بودند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌ی اضطراب اجتماعی لیبوویتز، مقیاس کمال‌گرایی چندبعدی فراست، و پرسشنامه پنج عاملی ذهن‌آگاهی بوده‌است. داده‌های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل مسیر و نرم افزار‌های اس. پی. اس. اس. - 25 و ماکروی پروسس مورد تحلیل قرار گرفتند‌.
نتایج:یافته‌ها نشان داد که کمال‌گرایی علاوه بر اینکه با شیب رگرسیون 0.27 افزایش اضطراب اجتماعی را به صورت معنادار پیش‌بینی می‌کند، بلکه به صورت غیر مستقیم و با ضریب اثر 0.14 نیز از طریق کاهش ذهن‌آگاهی باعث افزایش اضطراب اجتماعی می‌شود که در سطح 0.02 معنادار است که عمده‌ی این اثر از طریق دو زیرمقیاس «توصیف» و «عدم واکنش» صورت گرفته‌است.
بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر، ارتباط بین کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی و نقش متغیر ذهن‌آگاهی را در میانجی‌گری بین کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی آشکار ساخت. بدین‌سان می‌توان در گستره‌ی ارتباطات درون‌فردی و بین‌فردی، مشکلات تربیتی، خانوادگی و نیز بالینی به متغیرهای نامبرده توجه نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural relationships of social anxiety symptoms with perfectionism in students: The mediating role of mindfulness

نویسندگان [English]

  • Alireza Mohammadi 1
  • Rasool Roshan Chasli 2
1 M.A. student of psychology, Shahed University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Psychology, Shahed University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: Perfectionism plays an important role in creating and developing symptoms of social anxiety. Moreover, mindfulness affects psychological problems and disorders. The purpose of this research was to investigate the relationship between perfectionism and social anxiety symptoms by considering the mediating role of mindfulness.
Method: The sample consisted of 226 Bachelor, Master and PhD students who were studying at Shahed University of Tehran. The research tools included the Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), the Frost Multidimensional Perfectionism Scale (FMPS), and the Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ). The collected data were analyzed using path analysis method and SPSS 25 software and Process macro.
Results: The results showed that perfectionism could significantly predict an increase in social anxiety with a correlation coefficient of 0.27. In addition, perfectionism with a coefficient of effect of 0.14 can indirectly increase social anxiety by reducing mindfulness, which is significant at the level of 0.02. Most of this effect has been done through two subscales "description" and "non-reaction".
Discussion and conclusion: The findings of the present research confirmed the relationship between perfectionism and social anxiety and the variable role of mindfulness in mediating between perfectionism and social anxiety. Therefore, the mentioned variables can be considered in the range of intra-individual and inter-individual communication, educational, family and clinical problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perfectionism
  • Social Anxiety
  • Mindfulness
 1- Sadock, B. J., & Sadock, V. A. Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry. Behavioral sciences/clinical psychiatry: Lippincott Williams & Wilkins; 2015.
  2- Wong, N., Sarver, D. E., & Beidel, D. C. Quality of life impairments among adults with social phobia: The impact of subtype. Journal of anxiety disorders, 2012; 26: 50-57.
 3- Kessler, R. C., Ruscio, A. M., Shear, K., & Wittchen, H. U. Epidemiology of anxiety disorders. Behavioral neurobiology of anxiety and its treatment, 2009: 21-35.
 4- Wallas, K. Risk factors identified in college students exhibiting social phobia. Psychology Phd Degree, College of Sciences and in the Burnett Honors College: Orlando, Florida: University of Central Florida;2014.
 5- Rapee, R. M., & Spence, S. H. The etiology of social phobia: Empirical evidence and an initial model. Clinical Psychology Review, 2004; 24: 737-67.
 6- نوروزی، مرسده، میکاییلی، فرزانه و عیسی زادگان، علی. شیوع شناسی اختلال اضطراب اجتماعی در دانشجویان دانشگاه ارومیه. مجله پزشکی ارومیه، 1394؛ 27(2): 166-155.
 7- بشارت، محمدعلی. کمال­گرایی و سلامت روانی. پژوهش­های مشاوره. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، 1388؛ 8(29): 22-7.
  8- Alden, L. E., Ryder, A. G., & Mellings, T. M. B. Perfectionism in the context of social fears: toward a two-component model. In G. L. Flett, & P. L. Hewitt (Eds.), Perfectionism. Theory, research, and treatment, 2002: 373–391.
 9- Mackinnon, S. P., Battista, S. R., Sherry, S. B., & Stewart, S. H. Perfectionistic self-presentation predicts social anxiety using daily diary methods. Personality and Individual Differences, 2014; 56: 143-148.
 10- فراهانی، مریم.«بررسی نقش مکانیزم­های دفاعی، سبک­های دلبستگی و سبک­های هویت­یابی در تبیین اضطراب اجتماعی دانش آموزان». پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، 1397.
 11- Newby, J., Pitura, V. A., Penney, A. M., Klein, R. G., Flett, G. L., & Hewitt, P. L. Neuroticism and perfectionism as predictors of social anxiety. Personality and Individual Differences, 2017; 106: 263-267.
 12- Shahar, G., Blatt, S. J., Zuroff, D. C., & Pilkonis, P. A. Role of perfectionism and personality disorder features in response to brief treatment for depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2003; 71(3): 629.
    13- Sherry, S. B., Stoeber, J., & Ramasubbu, C. Perfectionism explains variance in self-defeating behaviors beyond self-criticism: Evidence from a cross-national sample. Personality and Individual Differences, 2016; 95: 196-199.
 14- Stahl, B.; Goldstein, E. A Mindfulness-Based Stress Reduction Workbook. Canada: New Harbinger Publication; 2010.
 15- اخوان عبیری، فاطمه.« پیش­بینی پریشانی روانشناختی بر اساس سبک دلبستگی:  وارسی نقش واسطه­ای ذهن­آگاهی و کمال­گرایی». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده انسانی، دانشگاه شاهد، 1396.
 16- Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford; 2011.
 17- Liebowitz, M. R. Social phobia In Anxiety. Karger Publishers, 1987; 22:141-173.
 18- Baker, S. L., Heinrichs, N., Kim, H. J., & Hofmann, S. G. The Liebowitz social anxiety scale as a self-report instrument: a preliminary psychometric analysis. Behaviour research and therapy,2002; 40(6): 701-715.
19- عطری فرد، مهدیه، شعیری، محمدرضا، رسول زاده طباطبایی، سیدکاظم، جان بزرگی، مسعود، آزادفلاح، پرویز و بانوپور، ابوالفضل. بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن در کاهش نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی (فرهنگ مشاوره)، 1391؛ 3(9): 51-23.
20- Stöber, J. The Frost Multidimensional Perfectionism Scale revisited: More perfect with four (instead of six) dimensions. Personality and Individual Differences, 1998; 24(4): 481–491.
 21- Gelabert, E., García-Esteve, L., Martín-Santos, R., Gutiérrez, F., Torres, A., & Subirà, S. Psychometric properties of the Spanish version of the Frost Multidimensional Perfectionism Scale in women. Psichothema, 2011; 23(1): 133-139.
 22- Amaral, A. P. M.; Soares, M. J.; Pereira, A. T.; Bos, S. C.; Marques, M.; Valente, J.; Nogueira, V.; Azavedo, M. H.; Macedo, A. Frost Multidimensional Perfectionism Scale: the Portuguese Version. Journal of Revista de Psiquiatria Clínica, 2013; 40(4): 144-149.
 23- لیاقت ریتا, قاسمی فریده. بررسی ویژگی­های روانسنجی پرسشنامه کمال­گرایی فراست و رابطه آن با اضطراب امتحان دانش آموزان (مطالعه موردی: دبیرستان های تهران). فصلنامه تحقیقاتی روانشناسی، 1393؛ 23(6): 60-76.‎
 24- Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 1990; 14(5): 449–468.
25- Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 2006; 13: 27-45.
 26- Neuser, N. J. Examining the factors of mindfulness: A confirmatory factor analysis of the five facet mindfulness questionnaire.2010.
 27- احمدوند، زهرا، حیدری نسب، لیلا، شعیری، محمدرضا. وارسی اعتبار و روایی پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی در نمونه های غیربالینی ایرانی. مجله علوم رفتاری، 1392؛ 7(3): 337-229.
 28- سرافراز، مهدی‌رضا. توجه و تمرکز تقویت‌شده، سازهای واحد یا چند وجهی؟ ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی مقیاس. پنج عاملی ذهن آگاهی در ایران. فصلنامه روانشناسی شناختی، 1395؛ 4(1-2): 10-18.
 29- Desimone, J. A., Harms, P. D., & Desimone, A. J. Best practice recommendations for data screening. Journal of Organizational Behavior, 2015; 36(2): 171–181.
 30- Hayes, A. F. moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach (2nd ed.). The Guilford Press,2018.
31-  بیطرف، شبنم، شعیری، محمدرضا و حکیم جوادی، منصور. هراس اجتماعی، سبک­های والد­گری و کمال­‌گرایی.‎ روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، 1389؛ 7(25): 83-75.
 32- اسلمی، نگین، خیر، محمد و هاشمی، لادن. ارتباط بین کمال­گرایی و اضطراب اجتماعی با توجه به نقش واسطه­ای عزت نفس در میان دانش­آموزان پایه سوم دبیرستان­های شهر شیراز.‎ نشریه­ی آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)، 1392؛ 6(23): 121-105.
 33- Short, M. M., & Mazmanian, D. Perfectionism and negative repetitive thoughts: Examining a multiple mediator model in relation to mindfulness. Personality and Individual Differences,2013; 55(6): 716-721.
 34- ذوقی، لیلا، کاکاوند، منیر و چوبداری، عسگر. بررسی رابطه کمال­گرایی با اضطراب امتحان با متغیر میانجی ذهن آگاهی در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 1398؛ 15(51) : 210-195.
 35- Brown, K. W., Ryan, R. M., & Creswell, J. D. Addressing fundamental questions about mindfulness. Psychological Inquiry, 2007; 18(4): 272-281.
  36- Glover, D. S., Brown, G. P., Fairburn, C. G., & Shafran, R. A preliminary evaluation of cognitive‐behaviour therapy for clinical perfectionism: A case series. British Journal of Clinical Psychology,2007; 46(1): 85-94.
 37- Ossman, W. A., Wilson, K. G., Storaasli, R. D., & McNeill, J. R. A preliminary investigation of the use of acceptance and commitment therapy in group treatment for social phobia. International journal of psychology and psychological therapy,2006; 6: 397-416.
 38- Eifert, G. H., Forsyth, J. P., Arch, J., Espejo, E., Keller, M., & Langer, D. Acceptance and commitment therapy for anxiety disorders: Three case studies exemplifying a unified treatment protocol. Cognitive and Behavioral Practice,2009; 16: 368-85.
 39- ظهرابی، شیما.« بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و ذهن آگاهی در کاهش  علایم ، افزایش میزان  پذیرش و ذهن آگاهی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد، دانشکده انسانی، 1392.
 40- عباسی، ایمانه، فتی، لادن، مولودی، رضا، ضرابی، حمید. بررسی کفایت روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پذیرش و عمل-نسخه دوم، فصلنامه روشها و مدلهای روان شناختی،1391؛ 2(9): 25-5.
 41- محمدی، علیرضا.« ارتباط کمال­گرایی و نشانه­های اضطراب اجتماعی  با میانجی­گری شفقت­به­خود در نمونه­ی دانشجویی». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده انسانی، دانشگاه شاهد، 1398.