اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر کاهش افسردگی دختران تک والد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد راهنمایی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران

چکیده

مقدمه: مسئله جدایی زوجین از یکدیگر به هر دلیلی که اتفاق بیفتد، می‌تواند تأثیرات روحی و روانی مخربی را بر اعضای خانواده بر جا گذارد که افسردگی یکی از عمده‌ترین این مشکلات است بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر افسردگی نوجوانان دختر تک والد مدارس متوسطه دوم شهرستان تویسرکان انجام پذیرفت.
روش: در این پژوهش از روش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر تک ­والد متوسطه دوم شهر تویسرکان در سال تحصیلی 1396-1397 تشکیل دادند که 30 نفر از این دانش آموزان به شیوه نمونه-گیری هدفمند از بین 200 دانش‌آموز تک والد دارای افسردگی بر اساس ملاک‌های ورود به پژوهش انتخاب گردیده و به‌تصادف در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جای‌دهی شدند برای هر دو گروه پیش‌آزمون، شامل مقیاس افسردگی بک به اجرا درآمد و گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت رفتاردرمانی دیالکتیکی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. هر دو گروه مجدداً پس‌آزمون را تکمیل نموده و نتایج از طریق تحلیل کواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد؛ رفتاردرمانی دیالکتیکی در کاهش نشانه‌های افسردگی مؤثر است و آزمودنی‌های گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معنی‌داری را در افسردگی و نشانه‌های شناختی و عاطفی و جسمانی آن از خود نشان داده‌اند.
بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان از این رویکرد درمانی در کاهش مشکلات شناختی و عاطفی دختران تک والد استفاده نمود و ضمن کاهش افسردگی، از بروز مشکلات رفتاری و آسیب‌های اجتماعی که این دختران را تهدید می‌نماید پیشگیری کرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Dialectical Behavior Therapy on Reducing Depression Single Parent Girls

نویسندگان [English]

  • Masume Jafarifar 1
  • Mohsen Shakerinasab 2
  • Fatemeh Zohdi 3
1 Master of Guidance and Counseling, Islamic Azad University Electronic Branch, Tehran, Iran
2 PhD student in Educational Psychology, Islamic Azad University, Bojnourd, Iran.
3 Undergraduate Student of Midwifery, Islamic Azad University, Tuyserkan, Iran
چکیده [English]

Introductoin: The issue of separation of couples for any reason can have devastating psychological effects on family members, and depression is one of such major problems. Accordingly, the present study was conducted to investigate the effectiveness of dialectical behavior therapy on depression in single-parent adolescent girls in secondary schools in Tuyserkan.
Method: In this study, a quasi-experimental method with pre-test and post-test design with control group was used and its statistical population consisted of all single high school female students in Tuyserkan in the academic year 2020, of which 30 students were selected by available sampling method based on the inclusion criteria and randomly placed in two groups of 15 experimental and control. For both groups, the pre-test, including Beck Depression Inventory (BDI) was performed and the experimental group underwent dialectical behavioral therapy for 10 sessions of 90 minutes and the control group did not receive any intervention. Both groups completed the post-test again and the results were analyzed by analysis of covariance.
Results: The results showed dialectical behavior therapy is effective in reducing the symptoms of depression and the subjects in the experimental group compared to the control group showed a significant reduction in depression and its cognitive, emotional, and physical symptoms.
Discussion and Conclusion: The results of this study show that this therapeutic approach can be used to reduce cognitive and emotional problems in depressed people

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dialectical Behavior Therapy
  • Depression
  • Single-Parent Adolescents

مراجع

  1. کربلایی، مریم، کارگر، زینب و سالاری، پروین. تأثیر طلاق والدین بر انگیزه روحی و شخصیت دانش آموزان دختر. دومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، مشهد: دانشگاه تربت‌حیدریه، 1394.
  2. Amato, P. R. The consequences of divorce for adults and children. Journal of marriage and family, 2020; 62:1269-1287.‏
  3. Herrero, M., Martínez-Pampliega, A., & Alvarez, I. Family Communication, Adaptation to Divorce and Children’s Maladjustment: The Moderating Role of Coparenting. Journal of Family Communication, 2020; 20: 114-128.‏
  4. Demir-Dagdas, T., Isik-Ercan, Z., Intepe-Tingir, S., & Cava-Tadik, Y. Parental divorce and children from diverse backgrounds: Multidisciplinary perspectives on mental health, parent–child relationships, and educational experiences. Journal of Divorce & Remarriage,2018; 59: 469-485.‏
  5. Kravdal, Ø., & Grundy, E. Children’s age at parental divorce and depression in early and mid-adulthood. Population studies,2019; 73: 37-56.‏
  6. معتمدی شارک، فرزانه، غباری بناب، باقر و ربیعی، علیرضا. مشکلات رفتاری دانش آموزان خانواده های تک والدی و دو والدی از دیدگاه معلمان آنها. مجله سلامت روان کودک، 1395؛ 3(2): 87-96.
  7. الهی، طاهره و صادق‌آبادی، محبوبه. بررسی و مقایسه‌ی افسردگی کودکان تک والدی و دو والدی در شهر اصفهان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، 1394؛ 99(3): 104-115.
  8. سعید‌منش، محسن و مداینی، لیلی. اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی و اضطراب و تاب‌آوری زنان افسرده سرپرست خانوار شهر تهران. مجله مطالعات ناتوانی، 1398؛ 58(9): 7-1.
  9. Border, R., Johnson, E. C., Evans, L. M., Smolen, A., Berley, N., Sullivan, P. F., & Keller, M. C. No support for historical candidate gene or candidate gene-by-interaction hypotheses for major depression across multiple large samples. American Journal of Psychiatry,2019; 176: 376-387.
  10. سید محمدی، یحیی. راهنمای تشخیصی وآماری اختلالات روانی 5. تهران: انتشارات روان، 1398.
  11. صفی الحسینی، فاطمه سادات، ساکی، مریم، حامدی، اندیشه، سعادتی، حسن و لشکردوست، حسین. شیوع افسردگی در دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر بجنورد. نشریه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 1396؛ 4(2): 16-32.
  12. Thakkar, N., Trivedi, R., Greenberg, P., & Ramagopal, M. The Prevalence of Depression in Children, Canada: New Harbinger Publication; 2020.
  13. نصیری، مهدیه، محمدی، محمدرضا، احمدی، نسترن، علوی، سید سلمان، رضازاده، حسین، استوار رستمی، فاطمه، نادری، حسین، ثنایی مقدم، فاطمه، رحیمی پاشاکلایی، زهرا، برزگر دامادی، محمدعلی، امیری تالار پشتی، رضا و حسینی، سید حمزه. شیوع‌شناسی اختلالات روان‌پزشکی در کودکان و نوجوانان استان مازندران. مجله علوم پزشکی بابل، 1398؛ 21(1): ۳۱۴-۳۱۹.
  14. بابایی حیدرآبادی، اکبر، توسلی، الهه، مطلبی قائن، مسعود، مرتضوی طباطبایی، عبدالرضا، رمضانخانی، علی، قارلی پور، ذبیح اله، گیلاسی، حمیدرضا، کرمانی رنجبر، طاهره و فخارزاده، محمد. بررسی عوامل مؤثر بر افسردگی، استرس درک شده و حمایت اجتماعی درک شده و ارتباط میان آن‌ها در دانشجویان ساکن خوابگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 1392؛ 21(1): 99-106.
  15. Falana, B. A., Bada, F. O., & Ayodele, C. J. Single-parent family structure, psychological, social and cognitive development of children in Ekiti State. Journal of Educational and Developmental Psychology,2012; 2: 158-164.‏
  16. Calder, G. Social justice, single parents and their children. The triple bind of single-parent families; 2018.‏
  17. Sieh, D. S., Visser-Meily, J. M. A., & Meijer, A. M. The relationship between parental depressive symptoms, family type, and adolescent functioning. PloS one,2013; 8: 69-80.
  18. سالمی، صفورا، زهتاب نجفی، عادله و سلطانی، بهاره. بررسی ویژگی های شخصیتی و روان شناختی زنان و دختران فراری شهر کرمانشاه. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 1392؛ 21(3): 22-29.
  19. برماس، حامد. بررسی رابطه افسردگی با نگرش به سوء مصرف مواد مخدر در بین دانش آموزان مقطع متوسطه. مجله اعتیادپژوهی، 1382؛ 1(2): 19-.46
  20. Berk, M. S., Starace, N. K., Black, V. P., & Avina, C. Implementation of dialectical behavior therapy with suicidal and self-harming adolescents in a community clinic. Archives of suicide research,2020; 24: 64-81.‏
  21. اسکندری، حسین و قادری بگه جان، کاوه. اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی گروهی بر افزایش تاب‌آوری معلولان جسمی حرکتی. مجله مطالعات ناتوانی، 1396؛ 7(1): 72-72.
  22. علیلو، مجید محمود، شریفی، محمدامین. رفتاردرمانی دیالکتیکی. تهران: انتشارات رشد، 1390.
  23. Linehan MM. DBT® Skills Training Manual, Second Edition. Guilford Publications. JAMA psychiatry, 2014; 75: 777-785.
  24. یوسف‌وند، مهدی، قدم‌پور، عزت‌اله، میردریکوند، فضل‌اله، حسینی، حسین و فرخ‌زادیان، علی‌اصغر. اثربخشی درمان DBT (رفتاردرمانی دیالکتیک) بر نیازهای خودتعیین‌گری (SDN)  و معنای تحصیل (MOE) دانش‌آموزان دختر مبتلا به افسردگی. روانشناسی بالینی و شخصیت، 1397؛ 16(2): 87-98.
  25. خانی، حسن، بلیر، سوسن، زمانی، سعید و زمانی، نرگس. اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر افسردگی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 1394؛ 25(27): 113-118.
  26. DeCou, C. R., & Carmel, A. Efficacy of dialectical behavior therapy in the treatment of suicidal behavior. In The Handbook of Dialectical Behavior Therapy. Academic Press; 2020.
  27. McCauley, E., Berk, M. S., Asarnow, J. R., Adrian, M., Cohen, J., Korslund, K., ... & Linehan, M. M. Efficacy of dialectical behavior therapy for adolescents at high risk for suicide: a randomized clinical trial. JAMA psychiatry, 2018; 75: 777-785.‏
  28. Wright, K., Dodd, A., Warren, F. C., Medina-Lara, A., Taylor, R., Jones, S., ... & Newbold, A. The clinical and cost effectiveness of adapted dialectical behaviour therapy (DBT) for bipolar mood instability in primary care (ThrIVe-B programme): a feasibility study. Trials, 2018; 19: 560-582.‏
  29. Van Dijk, S. Don't Let Your Emotions Run Your Life for Teens: Dialectical Behavior Therapy Skills for Helping You Manage Mood Swings, Control Angry Outbursts, and. New Harbinger Publications; 2011.
  30. Twenge, J. M., Cooper, A. B., Joiner, T. E., Duffy, M. E., & Binau, S. G. Age, period, and cohort trends in mood disorder indicators and suicide-related outcomes in a nationally representative dataset, 2005–2017. Journal of abnormal psychology,2019; 128: 185- 168.‏
  31. کشاورزی ارشدی، فرناز و سیف اله پور، مهری. اختلالات رفتاری در دختران نو جوان تک والد.کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، تهران: دومین کنفرانس علوم رفتاری، 1393.
  32. Daryanani, I., Hamilton, J. L., McArthur, B. A., Steinberg, L., Abramson, L. Y., & Alloy, L. B. Cognitive vulnerabilities to depression for adolescents in single-mother and two-parent families. Journal of youth and adolescence, 2017; 46: 213-227.‏
  33. Beck, A. T. Depression: Clinical, experimental and theoretical aspects. New York: Harper & Row; 1961.
  34. رحیمی، چنگیز. کاربرد پرسشنامه افسردگی بک در دانشجویان ایرانی. نشریه روانشناسی بالینی و شخصیت، 1393؛ 10(2): ۱۷۳-۱۸۸.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار