مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر اینترنت و درمان متمرکز بر هیجان بر تحمل ابهام و حساسیت به تهدید در زنان متأهل مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر اینترنت و درمان متمرکز بر هیجان بر تحمل ابهام و حساسیت به تهدید در زنان متأهل مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری بود.
روش‌: طرح پژوهش از نوع شبه تجربی همراه با پیش­آزمون و پس­آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق را تمام بیماران زن متأهل مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری تشکیل می­دادند که در بازه زمانی تیر تا مهرماه سال 1400 جهت درمان به یکی از مراکز مشاوره و خدمات روان­شناختی و روانپزشکی شهر پارس­آباد استان اردبیل مراجعه کرده بودند. 45 نفر از ایشان به روش نمونه­گیری هدفمند و به­صورت تصادفی در گروه­های دریافت­کننده درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر اینترنت (15 نفر)، درمان متمرکز بر هیجان (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار جمع­آوری داده­ها عبارت بودند از: مقیاس وسواس فکری- عملی ییل- براون، مقیاس تحمل ابهام مکلین و مقیاس سیستم بازداری رفتاری. درمان­های مداخله­ای هر کدام طی 8 جلسه­ی هفتگی انجام شد و گروه کنترل درمان خاصی را طی این دوره زمانی دریافت نکرد. داده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری (MANCOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر اینترنت و متمرکز بر هیجان بر تحمل ابهام و حساسیت به تهدید در زنان متأهل مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری اثربخش بوده (05/0>P) و بین اثربخشی این دو شیوه درمانی، تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0<P).
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده، به طور بالقوه اثرات کاربردی مهمی برای متخصصان و درمانگران جهت توجه به اثربخشی روش­های درمانی به کار رفته در بهبود پیامدهای اختلال وسواسی- اجباری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Internet-Based Cognitive-Behavioral Therapy and Emotion-Focused Therapy on Ambiguity Tolerance and Threat Sensitivity in Married Women with Obsessive-Compulsive Disorder

نویسندگان [English]

  • Setareh Jani 1
  • Nader Hajloo 2
  • Mohammad Narimani 2
1 PhD Candidate, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran.
2 Professor, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran .
چکیده [English]

Introduction: This study aims to compare the effectiveness of Internet-based cognitive-behavioral therapy and emotion-focused therapy on ambiguity tolerance and threat sensitivity in married women with obsessive-compulsive disorder.
Method: The research design was quasi-experimental with pre-test, post-test, and control group. The statistical population consisted of all married female patients suffering from obsessive-compulsive disorder who were referred to one of the psychological and psychiatric counseling and services centers in Pars-Abad city of Ardabil province for treatment between July and October of 2021. among which 45 were randomly selected by purposeful sampling in the groups receiving Internet-based cognitive-behavioral therapy (15 people), emotion-focused therapy (15 people), and the control group (15 people). Data collection tools were: Yale-Brown Obsessive-Compulsive Disorder Scale, Ambiguity Tolerance Scale, and Threat Sensitivity Questionnaire. Each interventional treatment was performed during 8 weekly sessions, and the control group did not receive any specific treatment during this period of time. The data were analyzed using multivariate analysis of covariance (MANCOVA).
Results: The results showed that cognitive-behavioral therapy based on the Internet and focused on emotion was effective on ambiguity tolerance and threat sensitivity in married women with obsessive-compulsive disorder (P<0.05). Moreover, there is no significant difference between the effectiveness of these two treatment methods (P<0.05).
Discussion and Conclusion: The results have potentially significant practical effects for specialists and therapists to pay attention to the effectiveness of treatment methods used in improving the consequences of obsessive-compulsive disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • internet-based cognitive-behavioral therapy
  • emotion-focused therapy
  • ambiguity tolerance
  • threat sensitivity
  • obsessive-compulsive disorder
  1. Garland, Sh., & Fawcett, E. Obsessive compulsive disorder prevalence may not increase with latitude: A re-analysis and extension of Coles et al. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2020; 25: 100527.

    1. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5nd ed. Washington DC: Author; 2013; 253-9.
    2. Watson J, & Sharbanee J. EmotionFocusedTherapy– Case Conceptualization and Treatment: Adults. Comprehensive Clinical Psychology (Second Edition), 2022; 6: 105-128.
    3. حیدری طاهره، عظیمی لولتی حمیده، موسوی سید محمد، موسوی نسب سید نورالدین. تاثیر برنامه آموزشی خانواده-بیمار محور بر علائم وسواسی بیماران مبتلا به اختلال وسواس جبری. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. ۱۳۹۹; ۳۰ (۱۸۴) :۱۴۱-۱۳۶.
    4. Gillett S.B, Bilek E.L, Hanna G.L, & Fitzgerald K.D. Intolerance of uncertainty in youth with obsessive-compulsive disorder and generalized anxiety disorder: A transdiagnostic construct with implications for phenomenology and treatment. Clinical Psychology Review, 2018; 60: 100-108.
    5. Furnham A, & Marks J. Tolerance of ambiguity: A review of the recent literature. Psychology, 2013; 4(09): 717.
    6. Carleton R.N. Fear of the unknown: One fear to rule them all? Journal of Anxiety Disorders, 2016; 41, 5-21.
    7. Lind C, & Boschen M. Intolerance of uncertainty mediates the relationship between responsibility beliefs and compulsive checking. Journal of Anxiety Disorders, 2009; 23(8): 1047-1052.
    8. آهنگر, احد, اسدی, فاطمه, سلامت, سکینه. اثربخشی درمان فراشناختی بر عدم تحمل ابهام دانش آموزان با علایم وسواس فکری-عملی. زن و مطالعات خانواده، 1399؛ 13(47): 91-71.
    9. Fernandez K.C, Jazaieri H, & Gross J. Emotion regulation: a transdiagnostic perspective on a new RDoC domain. Cognitive therapy and research, 2016; 40(3): 426-440.
    10. سلمانی، بهزاد و حسنی، جعفر. نقش عدم تحمل ابهام و باورهای فراشناختی مثبت در اختلال های وسواس فکری عملی و افسردگی اساسی. مجله علوم پزشکی رازی، 1395؛ 23(142): 72-64.
    11. Jacoby R.J, Fabricant L.E, Leonard R.C, Riemann B.C, & Abramowitz J.S. Just to be certain: Confirming the factor structure of the Intolerance of Uncertainty Scale in patients with obsessive-compulsive disorder. Journal of Anxiety Disorders, 2013; 27(5): 535-542.
    12. Boelen PA, & Carleton RN. Intolerance of uncertainty, hypochondriacal concerns, obsessive compulsive symptoms and worry. Journal of Nerv Mental Disorder, 2012; 200(3): 200-8.
    13. نریمانی، محمد، علیمردانی صومعه، سجاد، میکائیلی، نیلوفر و بشرپور، سجاد. مقایسه­ی عدم تحمل بلاتکلیفی، تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی و عادی. فصلنامه روانشناسی بالینی، 1393؛ 6(4): 32-21.
    14. Faleer H.E, Fergus T.A, Bailey B.E, & Wu K.D. Examination of an experimental manipulation of intolerance of uncertainty on obsessive-compulsive outcomes. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2017; 15: 64-73.
    15. Gray J.A, & McNaughton N. Fundamentals of the septo-hippocampal system. The Neuropsychology of Anxiety: An Enquiry into the Functions of Septohippocampal System, 2nd ed. Oxford University Press, Oxford, 2000; 204-232.
    16. Stein D.J, & Nesse R.M. Threat detection, precautionary responses, and anxiety disorders. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 2011; 35(4): 1075-79.
    17. Blanchard D.C, Griebel G, Pobbe R, & Blanchard R.J. Risk assessment as an evolved threat detection and analysis process. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 2011; 35(4): 991-998.
    18. Berger U, & Anaki D. The behavioral inhibition system (BIS) mediates major aspects of the relationship between disgust and OCD symptomology. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2014; 3(3): 249-256.

    20- علی­یاری، نگین و محمودعلیلو، مجید. پیش­بینی نشانه­های اختلال وسواسی- اجباری بر اساس سیستم­های مغزی رفتاری، کنگره بین­المللی بهداشت روان و علوم روان­شناختی، تهران، 1396.

    1. Hammond D.C. Nearofeedback treatment of depression with Roshi. Journal of Neurotherapy, 2001; 4(2): 45-56.
    2. Hammond, D. C. QEEG- Guided Neurofeedback in the treatment of OCD. Journal of Neurotherapy. 2003; 7(2): 25-51.
    3. Storch EA, Murphy TK, Geffken GR, Mann G, Adkins J, Merlo LJ, et al. Cognitive-behavioral therapy for PANDAS-related obsessive-compulsive disorder: findings from a preliminary waitlist controlled open trial. JAACAP, 2006; 45(10): 1171-8.
    4. قاسمی، سیمین؛ عزیزی، آرمان؛ اسماعیلی، نوشین. مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش با درمان شناختی- رفتاری بر رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال وسواس در سال 1395. سلامت جامعه، 1396؛ 11(2): 67-58.
    5. Sanchez Meca J, Rose Alcazar AI, Iniesta Sepulvesab M, Roza Alcazara A. (2014). Differential efficacy of cognitive-behavioral oral therapy and pharmacological treatments for pediatric obsessive-compulsive disorder: A metaanalysis. T Anxis ty Disord, 2014; 28(1): 31-44.
    6. حمزه لو، راحله، جعفری، داود، ابراهیمی، محمداسماعیل. مقایسه اثربخشی درمان شناختی‌رفتاری با شناخت‌درمانی مبتنی بر حضور ذهن بر اختلال وسواس اجباری. روانشناسی بالینی و شخصیت، 1398؛ 17(1): 144-133.
    7. Ye Y-Y, Zhang Y-F, Chen J, Liu J, Li X-J, Liu Y-Z, et al. Internet-Based cognitive behavioral therapy for insomnia (ICBT-i) improves Comorbid anxiety and Depression-A Meta-Analysis of Randomized controlled trials. PLOS ONE, 2015; 10(11): 1-11.
    8. Kang J.I, Namkoong K, Woo Yoo S, Jhung K, & Kim S.J. "Abnormalities of emotional awareness and perception in patients with obsessive compulsive disorder", Journal of Affective Disorders, 2012; 141(2): 286-293.
    9. خیری، بهناز؛ میرمهدی، سیدرضا؛ آکوچکیان، شهلا؛ حیدری، حسن؛ آل­یاسین، سیدعلی. مقایسه­ی اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و رفتار درمانی دیالکتیک بر کاهش علایم وسواس بیماران زن مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 1398؛ 37(517): 153-145.
    10. Greenberg LS. Emotion-focused therapy of depression. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 2017; 16(2): 106-17.
    11. ناصری­نیا، سجاد و برجعلی، محمود. اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر علائم وسواس و اضطراب در بیماران مبتلا به کرونا. مطالعات روان شناسی بالینی، 1399؛ 10(39): 155-135.
    12. Stern M.R, Nota J.A, Heimberg R.G, Holaway R.M, & Coles M.E. "An initial examination of emotion regulation and obsessive compulsive symptoms". Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2014; 3, 109-114.
    13. Koran L.M. Obsessive- compulsive and related disorders in adults. London: Cambridge University Press. 1999.
    14. ایزدی، راضیه؛ عابدی، محمدرضا. کاهش علائم وسواس در بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان از طریق درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد. دوماهنامه علمی- پژوهشی فیض، 1392؛ 17(3): 286-275.
    15. Carver C.S, & White T.L. Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: the BIS/BAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 1994; 67(2): 319-333.
    16. محمدی، نادر. ویژگی­های روان­سنجی مقیاس­های سیستم بازداری و فعال­سازی رفتار در دانشجویان دانشگاه شیراز. روان شناسی بالینی و شخصیت، 1387؛ 15(28): 68-61.
    17. استکتی، گیل؛ ویلهلم، سابین (2006). شناخت درمانی اختلال وسواس فکری- عملی، ترجمه اصغری پور، نگار؛ بهفر، زهرا و کریمی، حسن (1392). تهران: انتشارات سایه سخن.
    18. زرگرانی، نیکو، مشهدی، علی و طبیبی، زهرا. اثربخشی آموزش گروهی نظم­جویی هیجان مبتنی بر الگوی گروس بر بازداری رفتاری و شناختی دختران نوجوان مبتلا به نشانگان اختلال شخصیت مرزی و اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی. روان­شناسی بالینی، 1393؛ 6(4): 19-9.
    19. شاملی، لیلا، مهرابی زاده هنرمند، مهناز، نعامی، عبدالزهرا و داوودی، ایران. اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان، بر سبک های تنظیم هیجان و شدت علائم وسواس در زنان مبتلا به اختلال وسواسی اجباری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 1397؛ 24(4): 369-356.
    20. رهبر کرباسدهی، فاطمه، ابوالقاسمی، عباس، حسین‌خانزاده، عباسعلی، زبردست، عذرا و رهبر کرباسدهی، ابراهیم. تأثیر آموزش شناختی-رفتاری مهارت‌های اجتماعی بر بازداری پاسخ و مشکلات هیجانی-رفتاری دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نارسایی ‌توجه/فزون‌کنشی. مجله مطالعات ناتوانی، 1396؛ ۷(83): 8-1.
    21. قاسمی، اعظم، کشمیری، علی، محمدی، سارا و ساداتی­نژاد، زهرا. اثربخشی رفتاردرمانی عقلانی- هیجانی (REBT) بر سیستم‌های فعال ساز/ بازداری رفتاری (BAS/BIS)، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی در نوجوانان دارای سابقه فرار از خانه. رویش روان­شناسی، 1400؛ ۱۰(۱۲): ۲۷۲-۲۶۱.
    22. Lucey J.V, Kearns C, Tone Y, & Rush G. (2010). Effectiveness of group-based cognitivebehavioural therapy in patients with obsessive-compulsive disorder. The Psychiatrist, 2010; 34: 6-9.
    23. McKinnon J.M, & Greenberg L.S. Revealing underlying vulnerable emotion in couple therapy: impact on session and final outcome. Journal of Family Therapy, 2013; 35(3): 303-319.
    24. Anderson R, Rees C, & Finlay-Jones A. Internet-based cognitive behavioural therapy for young people with obsessive-compulsive disorder: Lessons learned. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2017; 15, 7-12.
    25. Wiebe S.A, Johnson S.M, Burgess Moser M, Dalgleish T.L, & Tasca G.A. Predicting follow up outcomes in emotionally focused couple therapy: The role of change in trust, relationship specific attachment, and emotional engagement. Journal of Marital and Family Therapy, 2017; 43(2): 213-226.
    26. Hezel D.M, Stewart S.E, Riemann B.C, & McNally R.J. Standard of proof and intolerance of uncertainty in obsessive-compulsive disorder and social anxiety disorder. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 2019; 64: 36-44.
    27. Luu J, Millard M, Newby J, Haskelberg H, Hobbs M, & Mahoney A. Internet-based cognitive behavioral therapy for treating symptoms of obsessive compulsive disorder in routine care. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2020; 26, 100561.
    28. Wolters L, Hagen A, Op de Beek V, Dol P, De Haan E, & Salemink E. Effectiveness of an online interpretation training as a pre-treatment for cognitive behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder in youth: A randomized controlled trial. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2021; 29, 100636.
    29. Hwang H, Bae S, Sun Hong J, & Hyun Han D. Comparing Effectiveness between a Mobile App Program and Traditional Cognitive Behavior Therapy in Obsessive-Compulsive Disorder: Evaluation Study. JMIR Mental Health, 2021; 8(1): e23778.
    30. Shaw A, Halliday E, & Ehrenreich-May J. The effectof transdiagnosticemotion-focused treatment on obsessive-compulsive symptoms in children and adolescents. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2020; 26: Article 100552.