رابطه راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی با اضطراب امتحان دانش‌آموزان در پاندمی کووید19: نقش واسطه‌ای تاب‌آوری تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

مقدمه : این پژوهش به منظور بررسی ارتباط راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی با اضطراب امتحان با نقش واسطه‌ای تاب‌آوری تحصیلی انجام گرفت.
روش : پژوهش حاضر به شیوه توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. تمامی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهرستان کاشان در طول سال تحصیلی 1400-1399 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند، که 316 دانش‌آموز به‌واسطه شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای از میان این جامعه انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌ راهبردهای مقابله‌ای اندلر و پارکر (1990)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی زیمت و همکاران (1988)، پرسشنامه‌های تاب‌آوری تحصیلی مارتین (2003) و اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) به کار رفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار AMOS23 و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.
نتایج : نتایج نشان داد که اضطراب امتحان با راهبرد مقابله‌ای مساله‌مدار (01/0 ,p<31/۰- r=)، راهبرد هیجان‌مدار (01/0 ,p<63/۰ r=)، راهبرد حواس‌پرتی (01/0 ,p<18/۰ r=)، راهبرد مشغولیت اجتماعی (01/0 ,p< 22/۰ r=)، حمایت اجتماعی (01/0 ,p<23/۰- r=) و تاب‌آوری تحصیلی (01/0 ,p<63/0- r=) رابطه معنی‌دار دارد. نتایج نشانگر آن بود الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است. براساس گزارش یافته‌های یژوهش حاضر می‌توان گفت تاب‌آوری تحصیلی رابطه بین راهبرد مقابله‌ای مسئله‌مدار، هیجان‌مدار و حمایت اجتماعی را با اضطراب امتحان میانجی‌گری می‌کند.
بحث و نتیجه ‏گیری : تاب‌آوری تحصیلی در رابطه میان سبک مقابله‌ای مسئله‌مدار، راهبرد هیجان‌مدار و حمایت اجتماعی با اضطراب امتحان واسطه‌گری می‌کند. یافته‌ها دارای تلویحات کاربردی برای مشاوران مدرسه و روان‌شناسان تربیتی جهت پیشگیری و کنترل اضطراب امتحان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between Coping Strategies and Social Support with Students' Test Anxiety in the Covid-19 Pandemic: The Mediating Role of Academic Resilience

نویسندگان [English]

  • Motahhare Tavajjohi 1
  • MohammadReza Tamannaeifar 2
1 MA student of educational psychology, Department of Psychology, University of Kashan, Kashan, Iran
2 Associate Professor of Psychology, Department of Psychology, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

Introduction: The present study aimed to investigate the relationship between coping styles and social support with test anxiety with the mediating role of academic resilience.
Method: The research method is descriptive-correlational. The statistical population included all female high school students from Kashsn city during 2020-2021, among which 316 students were selected by multi-stage cluster sampling method. Data were collected using Andler and Parker's (1990) Coping Styles Questionnaire, Zimet et al.'s Multidimensional Social Support Questionnaire (1988), Martin's (2003) Academic Resilience Questionnaire, and Spielberger's Test Anxiety Questionnaire (1980). The evaluation of the proposed model was performed using structural equation modeling and the bootstrap method.
Results: The results showed that there are significant correlations between test anxiety with problem-oriented strategy (r = -0.31, p <0.01), emotion-oriented strategy (r = 0.63, p <0.01), distraction strategy (r = 0.18, p <0.01), social employment strategy (r = -0.22, p <0.01), social support (r = -0.23, p <0.01) and academic resilience (r = -0. 63, p <0.01). The results showed that the proposed model has an acceptable fit. The results of path analysis also indicate that academic resilience mediates the relationship between problem-oriented style, emotion-oriented coping style, and social support with test anxiety.
Discussion and conclusion: Academic resilience mediates the relationship between problem-oriented coping style, emotion-oriented coping style, and social support with test anxiety. The findings have practical implications for school counselors and educational psychologists to prevent and control test anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Test Anxiety
  • Coping Strategies
  • Social Support
  • Academic Resilience
  • Covid-19
  1. . واحدبخش، بلوچ؛ وطن پرست، محمدعلی؛ دادپیشه، سعیده و میرکازهی‌ ریگی، زهره. وضعیت استرس، اضطراب و افسردگی ناشی از همه‌گیری بیماری کووید-19 در جمعیت جنوب استان سیستان و بلوچستان در سال 1399. مجلۀ طب دریا. 1400؛ دوره 15، شماره 2: صص 236-226.

    1. Zhou SJ, Zhang LG, Wang LL, Guo ZC, Wang JQ, Chen JC, Liu M, Chen X, Chen JX. Prevalence and socio-demographic correlates of psychological health problems in Chinese adolescents during the outbreak of COVID-19. European child & adolescent psychiatry. 2020 Jun;29(6):749-58.
    2. Child TL. Pandemic school closures: Risks and opportunities. The Lancet. Child & Adolescent Health. 2020 May;4(5):341.
    3. Mai Y, Wu YJ, Huang Y. What type of social support is important for student resilience during COVID-19? A latent profile analysis. Frontiers in Psychology. 2021 Jun 22;12:2463.
    4. Sandars JO, Correia R, Dankbaar M, de Jong P, Goh PS, Hege I, Masters K, Oh SY, Patel R, Premkumar K, Webb A. Twelve tips for rapidly migrating to online learning during the COVID-19 pandemic', MedEdPublish, 9,[1], 82.
    5. Rehab T. Effects of Test Anxiety, Distance Education on General Anxiety and Life Satisfaction of University Students. Psycho-Educational Research Reviews. 2021 Apr;10(1):107-17.
    6. Dangi RR, George M. Psychological perception of students during COVID-19 outbreak in India. High Technology Letters. 2020 Jun 11;26(6):142-4.
    7. Al-Zoubi NM. Test anxiety and its correlation with cognitive representation efficacy among general secondary school examination (Tawjihi) students at al-Kourah District in Jordan. Journal of Al-Quds Open University for Educational & Psychological Research & Studies. 2019;10(27):13.
    8. Prakasha GS, Hemalathaa KY, Tamizh P, Bhavna B, Kenneth A. Online Test Anxiety And Exam Performance Of International Baccalaureate Diploma Programme Students Under E-Proctored Exams Amid Covid-19. Problems of Education in the 21st Century. 2021;79(6):942.
    9. Hall TS. Is test anxiety a form of specific social phobia?. University of Maryland, College Park; 2005.
    10. Speilberger, C. D. Preliminary professional manual for the test anxiety inventory. Palo Alo Psychol1980. 1980;22:133-8.‏
    11. جناآبادی، حسین؛ ناستی‌زایی، ناصر و جلال‌زایی، سمیه. تاثیر آموزش مدیریت زمان بر کاهش اضطراب امتحان دانشجویان. نشریۀ آموزش پرستاری. 1395؛ شماره 5، دوره 1: صص 22-12.
    12. Ilhan F, Ozfidan B, Yilmaz S. Home visit effectiveness on students’ classroom behavior and academic achievement. Journal of Social Studies Education Research. 2019 Mar 7;10(1):61-80.
    13. Latas M, Pantić M, Obradović D. Analysis of test anxiety in medical students. Medicinski pregled. 2010;63(11-12):863-6.
    14. فردیان، رحیم. چگونه توانستم از طریق توسعۀ یادگیری خودتنظیمی در بستر آموزش مجازی اضطراب آزمون مجازی دانش آموزانم را کم کنم. اولین کنفرانس ملی مطالعات کاربردی در فرآیندهای تعلیم و تربیت، بندرعباس، 1400.
    15. Morris EA, Brooks PR, May JL. The relationship between achievement goal orientation and coping style: Traditional vs. nontraditional college students. College Student Journal. 2003 Mar 1;37(1):3-9.
    16. شعبانی، زهرا و عابدی، مریم. پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، اضطراب امتحان و سبک‌های اسنادی. پویش در آموزش علوم انسانی. 1399؛ شماره 19، دوره 5: صص 66-51.
    17. بخشایش، علی‌رضا و دهقانی، فهیمه. بررسی رابطه بین تیپ شخصیتی D، سبک‌های مقابله و سلامت عمومی.روانشناسی بالینی و شخصیت. 1392؛ شماره 11، دوره 2: صص 52-43.
    18. Endler, N. S., & Parker, J. D. A. CISS: Coping Inventory for Stressful Situations. Family, and Teacher) to Academic Resilience during COVID-19. Golden Ratio of Social Science and Education. 2015;1(1):01-12.
    19. Zhang Y, Ma ZF. Impact of the COVID-19 pandemic on mental health and quality of life among local residents in Liaoning Province, China: A cross-sectional study. International journal of environmental research and public health. 2020 Jan;17(7):2381.
    20. ابوالقاسمی، شهنام و سعیدی، مژده. اثربخشی آموزش راهبردهای مقابله با استرس و مانترای اسلامی بر میزان اضطراب امتحان دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر تنکابن. فصل‌نامه روانشناسی و دین. 1391؛ شماره 5، دوره 2: صص 55-66.
    21. سقزی، ایوب؛ یزدانی اسفیدواجانی، حمیده و گل محمدیان، محسن. نقش واسطه‌ای فراشناخت و فراهیجان مثبت در رابطۀ حمایت اجتماعی ادراک‌شده با اضطراب کرونا. فصل‌نامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 1399؛ شماره 43، دوره 11: صص 62-33.
    22. Porter E, Chambless DL. Social anxiety and social support in romantic relationships. Behavior therapy. 2017 May 1;48(3):335-48.
    23. Labrague LJ, De los Santos JA, Falguera C. Social and emotional loneliness among college students during the COVID-19 pandemic: the predictive role of coping behaviours, social support, and personal resilience; 2021.
    24. Hou J, Yu Q, Lan X. COVID-19 infection risk and depressive symptoms among young adults during quarantine: the moderating role of grit and social support. Frontiers in Psychology. 2021:3606.
    25. Martin AJ, Marsh HW. Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools. 2006 Mar;43(3):267-81.
    26. Beale J. Academic Resilience and its Importance in Education after Covid-19. Eton Journal for Innovation and Research in Education. 2020;4:1-6.
    27. Martin AJ. Academic buoyancy and academic resilience: Exploring ‘everyday’and ‘classic’resilience in the face of academic adversity. School Psychology International. 2013 Oct;34(5):488-500.
    28. Permatasari N, Ashari FR, Ismail N. Contribution of perceived social support (peer, family, and teacher) to academic resilience during COVID-19. Golden Ratio of Social Science and Education. 2021 Apr 1;1(1):01-12.
    29. Ang WH, Shorey S, Lopez V, Chew HS, Lau Y. Generation Z undergraduate students’ resilience during the COVID-19 pandemic: a qualitative study. Current Psychology. 2021 Jul 8:1-5.
    30. Hapsari AD, Rahmawati H, Puspitasari DN, Suhanti IY. Academic Resilience of “Bidik Misi” Grantee Students in Malang During Pandemic Covid-19. KnE Social Sciences. 2020:393-8.
    31. Eva N, Parameitha DD, Farah FA, Nurfitriana F. Academic resilience and subjective well-being amongst college students using online learning during the covid-19 pandemic. KnE Social Sciences. 2020:202-14.
    32. Korhan MM, Engin E, Güloğlu B. Test Anxiety of Youth to Take the University Entrance Exam throughout Covid-19 Outbreak: Cognitive Flexibility and Self-Regulation. E-International Journal of Educational Research. 2021 Dec 1;12(5).
    33. جلاب، روشنک و خانه‌کشی، علی. رابطه تاب‌آوری تحصیلی با اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر پایه یازدهم شهرستان نور. پنجمین کنفرانس ملی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، کاربردها و توانمندسازی با محوریت روان‌درمانی، تهران، 1398.
    34. Tamannaeifar M, Shahmirzaei S. Prediction of academic resilience based on coping styles and personality traits. Practice in Clinical Psychology. 2019 Jan 10;7(1):1-0.‏
    35. Li F, Luo S, Mu W, Li Y, Ye L, Zheng X, Xu B, Ding Y, Ling P, Zhou M, Chen X. Effects of sources of social support and resilience on the mental health of different age groups during the COVID-19 pandemic. BMC psychiatry. 2021 Dec;21(1):1-4.
    36. سپهرنوش‌مرادی، فاطمه. بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده و خودپنداره تحصیلی با تاب‌آوری تحصیلی. ششمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران،تهران، 1397.
    37. Rustham AT, Aras RA, Munsi Y. The Contribution of Peer Social Support to Academic Resilience among Adolescents in Online Learning. InInterdisciplinary Conference of Psychology, Health, and Social Science (ICPHS 2021) 2022 Feb 11 (pp. 199-202). Atlantis Press.
    38. Saam NJ. Interventions in workplace bullying: A multilevel approach. European Journal of Work and Organizational Psychology. 2010 Feb 1;19(1):51-75.
    39. Cassidy S. The Academic Resilience Scale (ARS-30): A new multidimensional construct measure. Frontiers in psychology. 2016 Nov 18;7:1787.
    40. Labrague LJ, Ballad CA. Lockdown fatigue among college students during the COVID‐19 pandemic: Predictive role of personal resilience, coping behaviors, and health. Perspectives in Psychiatric Care. 2020 Jan 1.
    41. زارعی، سلمان و اسدی، زهرا. مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای نوجوانان معتاد و عادی. مجله مطالعات اعتیاد. 1390؛ شماره 20، دوره 5: صص 91-87.
    42. Meneghel I, Martínez IM, Salanova M, De Witte H. Promoting academic satisfaction and performance: Building academic resilience through coping strategies. Psychology in the Schools. 2019 Jun;56(6):875-90.
    43. Kawata Y, Kamimura A, Yamada K, Izutsu S, Wakui S, Mizuno M, Hirosaw M. Relationship between resilience and stress coping among Japanese university athletes. InProceedings 19th Triennial Congress of the IEA, Melbourne, Australia 2015 Aug (pp. 9-14).
    44. Allison KD. Stress, anxiety symptomology, and the need for student support services for university freshmen of first-generation status, low-SES backgrounds, and those registered with disabilities; 2015.
    45. Rahat E, İlhan T. Coping styles, social support, relational self-construal, and resilience in predicting students’ adjustment to university life. Educational Sciences: Theory & Practice. 2016 Feb 28;16(1).
    46. رفیعی‌پور، امین؛ شفقتی، سعید؛ عابدینی، علی و جعفری، طیبه. پیش‌بینی اضطراب امتحان بر اساس ابعاد دشواری در تنظیم هیجان در دانش‌آموزان. نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی. 1398؛ شماره 46، دوره 13: صص 122-111.
    47. محمدی، الهام؛ صیدآبادی، مرضیه؛ زینل‌آبادی، رضوان؛ توحیدی، افسانه و نوروزی‌نیا، روح انگیز. رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده با اضطراب امتحان: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی. راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی. 1394؛ شماره 2، دوره 2: صص 33-23.
    48. Endler NS, Parker JD. Multidimensional assessment of coping: a critical evaluation. Journal of personality and social psychology. 1990 May;58(5):844.
    49. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی الهه. روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه، 1377.
    50. شکری، امید؛ تقی‌لو، صادق؛ گراوند، فریبرز؛ پاییزی، مریم؛ مولایی، محمد؛ عبدالله پور، محمد‌آزاد و اکبری، هادی. ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا. فصل‌نامه تازه‌های علوم شناختی. 1387؛ شماره 10، دوره 3: صص 23-22.
    51. Endler NS, Parker JD. Assessment of multidimensional coping: Task, emotion, and avoidance strategies. Psychological assessment. 1994 Mar;6(1):50.
    52. Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment. 1988 Mar 1;52(1):30-41.
    53. تمنایی‌فر، محمدرضا؛ لیث، حکیمه و منصوری‌نیک، اعظم. رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده با خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان. مجله علمی روانشناسی اجتماعی. 1392؛ شماره 28، دوره 1: صص 39-31.
    54. سلیمی، عظیمه؛ جوکار، بهرام و نیک‌پور، روشنک. ارتباطات اینترنتی در زندگی: بررسی نقش ادراک حمایت اجتماعی و احساس تنهایی در استفاده از اینترنت.مطالعات روان‌شناختی. 1388؛ شماره 5، دوره 3: صص 102-81.
    55. شکری، امید؛ کرمی‌نوری، رضا؛ فراهانی، محمدتقی و مرادی، علیرضا. رواسازی میان‌فرهنگی مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک‌شده در دانشجویان ایرانی و سوئدی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. 1395؛ شماره 9، دوره 2: صص 75-100.
    56. مرادی، ندا؛ حاجی یخچالی، علیرضا و مروتی، ذکرالله. رابطۀ علی مدیریت زمان و حمایت اجتماعی ادراک‌شده با بهزیستی روان‌شناختی و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری تنیدگی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز.مجله دستاوردهای روان‌شناختی. 1394؛ شماره 22، دوره 1: صص 226-209.
    57. Martin AJ. The Student Motivation Scale: Further testing of an instrument that measures school students' motivation. Australian journal of Education. 2003 Apr;47(1):88-106.
    58. هاشمی، زهرا. مدل تبیینی تاب‌آوری تحصیلی و هیجانی. بهرام جوکار، دانشگاه شیراز، 1390.
    59. Li G, Zhou J, Yang G, Li B, Deng Q, Guo L. The impact of intolerance of uncertainty on test anxiety: student athletes during the COVID-19 pandemic. Frontiers in Psychology. 2021 Jun 3;12:2095.
    60. McIntyre RS, Lee Y. Preventing suicide in the context of the COVID‐19 pandemic. World psychiatry. 2020 Jun;19(2):250.
    61. حق‌شناس، زینب؛ نوری قاسم‌آباد، ربابه؛ مرادی، علیرضا و صرامی، غلام‌رضا. رزیابی سبک‌های مقابله، و باورهای فراشناختی در دانشجویان با اضطراب امتحان: بررسی نقش واسطه‌ای سبک‌های مقابله. مجله روان‌شناسی شناختی. 1392؛ شماره 2، دوره 1: صص 40-30.
    62. Savitsky, B., Findling, Y., Ereli, A., & Hendel, T. Anxiety and coping strategies among nursing students during the covid-19 pandemic. Nurse Education in Practice. 2020;46:102809.
    63. Oginska-Bulik, N., & Michalska, P. Psychological resilience and secondary traumatic stress in nurses working with terminally ill patients—The mediating role of job burnout. Psychological Services; 2020.
    64. سپهریان‌آذر، فیروزه. رابطه هوش هیجانی، شیوه‌های مقابله با استرس و هوش عمومی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی. روانشناسی بالینی و شخصیت. 1392؛ شماره 11، دوره 2: صص 32-23.
    65. Friedel JM, Cortina KS, Turner JC, Midgley C. Achievement goals, efficacy beliefs and coping strategies in mathematics: The roles of perceived parent and teacher goal emphases. Contemporary Educational Psychology. 2007 Jul 1;32(3):434-58.
    66. جعفری، ناهید. پیش‌بینی اضطراب امتحان براساس سبک‌های مقابله با استرس و نظم‌جویی شناختی هیجانی در دانش‌آموزان متوسطه. سلطان‌علی کاظمی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، 1396.
    67. Benson LT, Deeter TE. Moderators of the relation between stress and depression in adolescents. The School Counselor. 1992 Jan 1;39(3):189-94.
    68. Lee RM, Liu HT. Coping with intergenerational family conflict: Comparison of Asian American, Hispanic, and European American college students. Journal of Counseling Psychology. 2001 Oct;48(4):410.
    69. حجتی، علی‌اصغر. رابطه سبک‌های مقابله با استرس، با اضطراب امتحان و افت تحصیلی دانش‌آموزان پسر سال اول متوسطه شهر زرقان. صغری استوار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، 1393.
    70. Rogowska AM, Kuśnierz C, Ochnik D. Changes in stress, coping styles, and life satisfaction between the first and second waves of the COVID-19 pandemic: A longitudinal cross-lagged study in a sample of university students. Journal of Clinical Medicine. 2021 Jan;10(17):4025.
    71. Rahman MA, Hoque N, Alif SM, Salehin M, Islam SM, Banik B, Sharif A, Nazim NB, Sultana F, Cross W. Factors associated with psychological distress, fear and coping strategies during the COVID-19 pandemic in Australia. Globalization and health. 2020 Dec;16(1):1-5.
    72. Mariani R, Renzi A, Di Trani M, Trabucchi G, Danskin K, Tambelli R. The impact of coping strategies and perceived family support on depressive and anxious symptomatology during the coronavirus pandemic (COVID-19) lockdown. Frontiers in Psychiatry. 2020:1195.
    73. موسوی، سیده‌سمیرا؛ احمدی، وحید؛ نصراللهی، عباس؛ پیریایی، صالحه؛ سلیمانی، خدیجه و محمودی، طیبه. رابطۀ بین کمال‌گرایی نابهنجار و اضطراب امتحان: بررسی نقش واسطه‌ای راهبرد مقابلۀ اجتنابی. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 1393؛ شماره 22، دوره 1: صص 110-102.
    74. Özmete E, Pak M. The relationship between anxiety levels and perceived social support during the pandemic of COVID-19 in Turkey. Social Work in Public Health. 2020 Sep 1;35(7):603-16.
    75. Ravens-Sieberer U, Kaman A, Erhart M, Otto C, Devine J, Löffler C, Hurrelmann K, Bullinger M, Barkmann C, Siegel NA, Simon AM. Quality of life and mental health in children and adolescents during the first year of the COVID-19 pandemic: results of a two-wave nationwide population-based study. European child & adolescent psychiatry. 2021 Oct 12:1-4.
    76. Ju ES, Bang YS. Effect of Ego Resilience and Social Support on Test Anxiety: Focusing on University Students Majoring in Occupational Therapy. Journal of The Korean Society of Integrative Medicine. 2022;10(2):85-93.
    77. Romano L, Angelini G, Consiglio P, Fiorilli C. Academic Resilience and Engagement in High School Students: The Mediating Role of Perceived Teacher Emotional Support. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education. 2021 Jun;11(2):334-44.
    78. نیسی‌، عبدالکاظم؛ شهنی‌ییلاق، منیجه‌ و فراشبندی، افسانه. بررسی‌ رابطه‌ ساده‌ و چندگانه‌ متغیرهای‌ عزت‌ نفس‌، اضطراب‌ عمومی‌، حمایت‌ اجتماعی‌ ادراک‌‌شده‌ و سرسختی‌ روانشناختی‌ با اضطراب‌اجتماعی‌ دختران‌ دانش‌آموز پایه‌ اول‌ دبیرستان‌های‌ شهرستان‌ آبادان.مجله دستاوردهای روان‌شناختی. 1384؛ شماره 12، دوره 3: صص 152-137.
    79. جنادله، خالد؛ بساک نژاد، سودابه؛ یونسی، عیدان و سعادتمند، خدیجه. رابطه حساسیت اضطرابی، اجتناب تجربی و تاب‌آوری با اضطراب امتحان در دانش‌آموزان. مجله روان‌شناسی بالینی. 1397؛ شماره 10، دوره 1: صص 78-71.
    80. جهانگیرزاده، محمدرضا؛ فرهوش، محمد؛ قربانی، سکینه و میرمحمدیان، سید محمدحسن. نقش میانجی امید در رابطه تاب‌آوری با اضطراب امتحان و رضایت از زندگی. فصل‌نامه علمی تخصصی روانشناسی مثبت. 1397؛ شماره 7، دوره 2.
    81. Shi M, Wang X, Bian Y, Wang L. The mediating role of resilience in the relationship between stress and life satisfaction among Chinese medical students: a cross-sectional study. BMC medical education. 2015 Dec;15(1):1-7.
    82. Sossah L, Asiedu Y. Stress management and resilience in junior and senior nursing students in Ghana. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 2015;3(2).
    83. Qu Z, Wang CW, Zhang X, Ho AH, Wang X, Chan CL. Prevalence and determinants of depression among survivors 8 months after the Wenchuan earthquake. The Journal of nervous and mental disease. 2014 Apr 1;202(4):275-9.
    84. Afriyeni N, Rahayuningsih T, Erwin E. Resiliensi Akademik dengan Kepuasan Belajar Online pada Mahasiswa. Psychopolytan: Jurnal Psikologi. 2021 Aug 31;5(1):74-82.
    85. Tal-Saban M, Zaguri-Vittenberg S. Adolescents and Resilience: Factors Contributing to Health-Related Quality of Life during the COVID-19 Pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022 Mar 8;19(6):3157.
    86. احمدیان، حسام؛ میردریکوند، فضل‌الله و قدم پور، عزت‌الله. تدوین مدل خود ناتوان‌سازی تحصیلی پنجم ابتدایی. فصل‌نامه تدریس پژوهی. 1398؛ شماره 7، دوره 2: صص 213-233.
    87. Villasana M, Alonso-Tapia J, Ruiz M. A model for assessing coping and its relation to resilience in adolescence from the perspective of “person–situation interaction”. Personality and Individual Differences. 2016 Aug 1;98:250-6.
    88. Chen C. The role of resilience and coping styles in subjective well-being among Chinese university students. The Asia-Pacific Education Researcher. 2016 Jun;25(3):377-87.
    89. Haeussler SA. Emotional regulation and resilience in educational organisations: A case of German school teachers (Doctoral dissertation, University of Northumbria at Newcastle (United Kingdom)); 2013.
    90. Pires D. The effects of a cognitive behavioral emotional resilience program on the emotional resilience, social competence and school adjustment of elementary school students. California State University, Long Beach; 2004.
    91. Sampogna G, Del Vecchio V, Giallonardo V, Luciano M, Albert U, Carmassi C, Carrà G, Cirulli F, Dell’Osso B, Menculini G, Nanni M. What is the role of resilience and coping strategies on the mental health of the general population during the COVID-19 pandemic? Results from the Italian multicentric comet study. Brain sciences. 2021 Sep;11(9):1231.
    92. Teasdale E, Yardley L, Schlotz W, Michie S. The importance of coping appraisal in behavioural responses to pandemic flu. British journal of health psychology. 2012 Feb;17(1):44-59.
    93. قابضی‌بزچلوئی، منا. ارزیابی رابطه سبک‌های مقابله‌ای با تاب‌آوری و خوش‌بینی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اراک. دومین کنفرانس بین‌المللی فقه، حقوق، روانشناسی و علوم تربیتی در ایران و جهان اسلام، تهران، 1400.
    94. Belanger, F., Lewis, T., Kasper, G. M., Smith, W. J., & Harrington, K. V. Are computing students different? An analysis of coping strategies and emotional intelligence. IEEE Transactions on Education. 2007;50(3):188-196.‏
    95. اسکندری، الهام؛ جلالی، ایوب؛ موسوی، مرضیه و اکرمی، ناهید. پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی براساس حمایت اجتماعی و سبک دلبستگی با میانجی‌گری خودکارآمدی و معنا در زندگی. پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت. 1398؛ شماره 5، دوره 2: صص 30-17.
    96. کهکی، فاطمه؛ محسنی، سحر؛ نوری پورلیاولی، رقیه؛ مباشری، فرشته؛ حسینی سرحدی، سیده‌فاطمه؛ میرشکاری، لیلا و ثناگو، اکرم. حمایت اجتماعی ادراک‌شده و خوش‌بینی در پیش‌بینی تاب‌آوری بیماران قلبی و افراد سالم شهر زاهدان. فصل‌نامه نسیم تندرستی. 1395؛ شماره 5، دوره 3: صص ۲۴-۱۴.
    97. خباز، محمود؛ بهجتی، زهرا و ناصری، محمد. رابطه حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله با تاب‌آوری در پسران نوجوان.فصل‌نامه روان‌شناسی کاربردی. 1395؛ شماره 5، دوره 1.
    98. Chen CC, Lin CC, Chen YJ, Hong SW, Lu TW. A method for measuring three-dimensional mandibular kinematics in vivo using single-plane fluoroscopy. Dentomaxillofacial Radiology. 2013;42(1):95958184-.
    99. سواری، غزال. رابطه حمایت اجتماعی و سبک‏های مقابله‏ ای با تاب‏آوری در دانش‏آموزان عادی و معلول. فصل‌نامه نسیم تندرستی. 1396؛ شماره 5، دوره 3: صص 47-41.
    100. غیاثی بیاضی، اعظم و تجربه‌کار، مهشید. نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده در پیش‌بینی اضطراب امتحان دانش‌آموزان. اولین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم،1394.
    101. هیراد‌آسا، ماهرخ و ابوالمعالی، خدیجه. پیش بینی امید بر اساس خلاقیت هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در دانشجویان آزاد اسلامی رودهن. مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری. 1396؛ شماره 10، دوره 2: صص 95-83.