اعتباریابی و رواسازی شاخص واکنش پذیری عاطفی (ارزیابی تحریکپذیری توسط درمانگر‌)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: در دوران کودکی یکی از عناصر مهم زمینه‌ساز مشکلات رفتاری و هیجانی خلق‌وخو است. هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی و رواسازی شاخص واکنش‌پذیری عاطفی: ارزیابی تحریک‌پذیری توسط درمانگر‌ در شهر مشهد بود.
روش: روش پژوهش از نوع پیمایشی بود. جامعة آماری پژوهش شامل 300 نفر از والدین و دانش‌آموزان پسر 8 تا 15 ساله شهر مشهد، مبتلا به اختلال بی‌نظمی خلق اخلال‌گر مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روا‌ن‌شناسی و مشاورة فعال در زمینه کودک و نوجوان در شهر مشهد بود که بر اساس مصاحبة‌ بالینی و مصاحبة‌ تشخیصی نیمه ساختاریافته K-SADS-PL (2016) توسط روان‌شناس بالینی تشخیص اختلال بی‌نظمی خلق اخلال‌گر را دریافت نموده که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه واکنش‌پذیری عاطفی بالینی (ارزیابی تحریک‌پذیری) پاسخ دادند.
نتایج: جهت بررسی پایایی با استفاده از نرم‌افزار SPSS به روش آمیخته (کیفی ـ کمی) از روش همسانی درونی به‌ شیوة آلفای کرونباخ و بازآزمایی وجهت بررسی روایی سازه از نرم‌افزار Lisrel از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و جهت بررسی روایی همگرا از روش شاخص روایی همگرا (AVE)‌ استفاده شد. مقادیر آلفای کرونباخ برای کل ارزیابی بالینی واکنش‌پذیری عاطفی برابر با 77/0 و برای خرده‌مقیاس‌های طغیان خلق، خلق‌وخوی تحریک‌پذیر و آسیب‌پذیری به ترتیب 85/0، 63/0، 72/0 و نتایج بازآزمایی برابر با 73/0 به دست آمد. نتایج اجرای تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که ساختار 3 عاملی مقیاس ارزیابی بالینی خلق و تحریک‌پذیری از برازش مناسبی برخوردار است. (92/0NFI=،90/0NNFI=، 91/0CFI=، 93/0IFI=، 96/0GFI=،93/0 AGFI=، 059/0 RMSEA=، 127df=، 08/362 X2=، 85/2= X2/df).
بحث و نتیجه ‏گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که پرسشنامة ارزیابی بالینی واکنش‌پذیری عاطفی ابزاری مناسب جهت ارزیابی اختلال بی‌نظمی خلقی اخلال‌گرانه کودکان خواهد بود و ابزاری معتبر و روا در ایران است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Psychometric Properties of the Clinician Affective Reactivity Index: A Clinician-Rated Assessment of Irritability

نویسندگان [English]

  • Somayeh Zarenezhad 1
  • Sakineh Soltani Kouhbanani 2
1 MSc student, Department of Educational and Counseling Psychology, Faculty of Education Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Educational and Counseling Psychology, Faculty of Education Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Introduction: In childhood, mood is one of the important factors underlying behavioral and emotional problems. The aim of the present study was to validate and standardize the Emotional Reactivity Index for assessing irritability by a therapist in Mashhad.
Method: The research employed a survey methodology. The research's statistical population comprised 300 parents and male students aged 8 to 15 in Mashhad who were diagnosed with disruptive mood disorder and sought treatment at psychological and counseling clinics specializing in children and adolescents in the area. The participants were diagnosed with disruptive mood dysregulation disorder based on the clinical interview and the semi-structured diagnostic interview K-SADS-PL (2016) conducted by a clinical psychologist selected through convenience sampling. They also completed the clinical emotional reactivity questionnaire (irritability assessment).
Results: In order to assess reliability using SPSS software, the internal consistency method was employed through Cronbach's alpha. To evaluate construct validity using Lisrel software, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted. Convergent validity was assessed using the convergent validity index (AVE) method. The Cronbach's alpha values for the entire clinical assessment of emotional reactivity were 0.77, and for the subscales of mood outburst, irritable mood, and vulnerability, the values were 0.85, 0.63, and 0.72, respectively. The retest results yielded a value of 0.73. Came. The results of the confirmatory factor analysis also indicated that the 3-factor structure of the clinical evaluation scale for mood and irritability has a good fit. (NFI=0.92, NNFI=0.90, CFI=0.91, IFI=0.93, GFI=0.96, AGFI=0.93, RMSEA=0.059, df=127, X2=362.08, X2/df=2.85).
Discussion and Conclusion: The research findings indicate that the Emotional Reactivity Clinical Evaluation Questionnaire is a suitable and valid tool for assessing disruptive mood disorder in children in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mood
  • Disruptive Mood Disorder
  • Irritability
  • Psychometric Properties

مراجع

  1.  

    1. موسوی، فاطمه؛ اصغری، مریم. مقایسه ویژگی‌های خلقی و مؤلفه‌های تعامل زناشویی در مادران با توجه گستره آسیب بینایی در فرزندان. فصلنامه روان‌شناسی بالینی و شخصیت.1399، 18(1): 55-43.
    2. غباری بناب، باقر؛ حجازی، مسعود. رابطه جرئت‌ورزی و عزت‌نفس با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی، مجله کودکان استثنایی.1386، 7(3)، 316-299

    .Cloninger C. Current Opinion in Neurobiology,1994. 4(2): 266-273. 3

    4.Mulraney M. Silk T.J. Gulenc A. Efron D. Hazelle PH. DPsych E. Persistence of disruptive mood dysregulation disorder in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Affective Disorders,2020. S0165-0327(20)32805-6.

    1. Bruno A. Celebre L. Torre G. Pandolfo G. Mento C. Cedro C. Zoccali R. Muscatello M. Focus on Disruptive Mood Dysregulation Disorder: A review of the literature. Psychiatry Research,2019.279:323-330.

    6.Laporte P. Matijasevich A. Munhoz T. Santos I. Barros A. Pine D.S. Rohde L.A. Leibenluft E. Salum G.A. Disruptive Mood Dysregulation Disorder: Symptomatic and Syndromic Thresholdsand Diagnostic Operationalization.Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2020, S0890-8567(20)30063-0

    1. Baweja R. Mayes S.D. Hameed U. Waxmonsky J.G. Disruptive mood dysregulationdisorder: current insights. Neuropsychiatr. Dis. Treat.2016, 12, 2115–2124.

    8.Copeland WE, Brotman MA, Costello EJ. Normative Irritability in Youth:Developmental Findings From the Great Smoky Mountains Study. J Am Acad ChildAdolesc Psychiatry.2015,54(8):635-642.

    1. Stringaris A. Irritability in children adolescents: a challenge for DSM-5. Eur. Child Adolesc. Psychiatry. 2011,20, 61–66.
    2. Mayes S. D. Waxmonsky J. D. Calhoun S. L. Bixler E. O. Disruptive mood dysregulation disorder symptomsand association with oppositional defiant and otherdisorders in a general population child sample. Journal ofChild and Adolescent Psychopharmacology.2016, 26(2), 101–106.

    11.Stringaris A, Goodman R, Ferdinando S, Razdan V. Muhrer E, Leibenluft E, et al. The Affective Reactivity Index: a concise irritability scale for clinical and research settings. J Child Psychol Psychiatry.2012;53(11):1109-17.

    1. Leibenluft E. Severe mood dysregulation, irritability and the diagnostic boundaries of bipolar disorder in youths. Am J Psychiatry. 2011;168(2):129-42
    2. 13. Stoddard J. Stringaris A. Brotman M. A. Montville D. Pine D. S. Leibenluft E. Irritability in child and adolescent anxiety disorders. Depression and Anxiety, 2014,31(7): 566–573.

    14.Constantino J.N. Cloninger C.R. Clarke A.R. Hashemi B. Przybeck T. Application of the seven-factor model of personality to early childhood. Psychiatry Res.2002

    1. علی‌اکبری دهکردی، مهناز؛ شقاقی، فرهاد؛ کاکو جویباری، علی‌اصغر؛ زارع، مریم؛ شایقیان، زینب؛ امیرآبادی، فاطمه؛ خالقی دلاور، فائزه؛ شهریاری، حسینیه. بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامة خلق‌ومنش در کودکان پیش‌دبستانی. مجله اندازه‌گیری تربیتی.1391, 8 (3): 63-39.

    16.Haller S. Kircanski K. Stringaris A. Clayton M. Bui H. Agorsor C. Cardenas S. Towbin K. Pine D. Leibenluft E. Brotman M. The Clinician Affective Reactivity Index: Validity and Reliability of a Clinician-Rated Assessment of Irritability,Behavior Therapy. 2020, 51: 283-293.

    17.Aiken LR, Groth-Marnat G. Psychological testing and assessment. 12th ed. New York: Allyn and Bacon.2006.

    18...Kline R. Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.2015.

    19.Hair J. Black W. C. Babin B. Anderson R. EMultivariate data analysis (7th ed). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.2010.

     

    20. دارابیان، صمد؛ متولیان، عباس؛ جانانی، لیلا؛ امینی، مهدی؛ موسوی، عاطفه. (1400). اعتبارسنجی نسخة کوتاه پرسشنامة شخصیت‌شناسی زاکرمن، کولمن، آلوجا، دوفصلنامه روان‌شناسی بالینی و شخصیت. 19(1): 180-159

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار