تاثیر آموزش تاب‌آوری روان‌شناختی بر افکار خودآیند منفی و راهبردهای مقابلة شناختی هیجان در دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه : در مجموع، استرس یک ویژگی کاملاً شناخته شده تجربة زندگی دانشجویی قلمداد می‌شود. با این وجود، شواهدی کمی پیرامون نقش سازة تاب‌آوری در رویارویی با تجارب استرس‌زا وجود دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش تاب­­آوری روان­شناختی بر افکار خودآیند منفی و راهبردهای مقابلة شناختی دانشجویان انجام شد.
روش : در این پژوهش شبه­­تجربی با طرح پیش­آزمون ـ پس­آزمون با گروه کنترل و پیگیری، 30 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند در دو گروه آزمایش و کنترل، قبل و بعد از آموزش به پرسشنامه افکار خودآیند منفی و پرسشنامه راهبردهای نظم­بخشی شناختی هیجان، پاسخ دادند. از طریق 10 جلسه و هر جلسه یک ساعت، برنامه آموزش تاب‌­آوری روان­ شناختی به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد.
نتایج : نتایج روش­های آماری تحلیل کواریانس تک­متغیری و چندمتغیری نشان داد که در کوتاه­مدت و بلندمدت برنامه مداخله­­ای در افزایش راهبردهای انطباقی مقابلة شناختی شامل پذیرش، بازارزیابی مثبت، بازتمرکز مثبت، تمرکز بر برنامه­ریزی و دیدگاه­گیری و کاهش افکار خودآیند منفی و کاهش راهبردهای غیرانطباقی مقابلة شناختی شامل خودسرزنشگری، دگرسرزنشگری، نشخوارگری ذهنی و فاجعه­سازی موثر بود.
بحث و نتیجه‏ گیری : نتایج مطالعة حاضر نشان می­ دهد که برنامة آموزش تاب­­آوری روان­شناختی از طریق تقویت راهبردهای تفکر مثبت، راهبردهای انطباقی مدیریت هیجان و همچنین ارتقای مهارت­­های رابطة بین­فردی، در تحقق ایدة مصونیت روانی فراگیران به طور تجربی موثر واقع می­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of Psychological Resilience Education Program on Negative Automatic Thoughts and Cognitive Coping Strategies

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Okhovati 1
  • Omid Shokri 2
  • Ali Khodaei 3
1 Master of General Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University of Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Globally, stress is a well-recognized feature of the life of undergraduate students. However, there currently is little evidence to suggest what role resilience plays in this issue. The purpose of this study was to examine the effectiveness of the resilience education program on negative automatic thoughts and cognitive coping strategies among university students.
Method: In this quasi-experimental study with a pretest-posttest nonequivalent-group design in a company with a follow-up stage, 30 university students within experimental and control groups responded to the Negative Automatic Thoughts Questionnaire (Hollon & Kendall, 1980) and the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (Garnefski, Kraaij & Spinhoven, 2001). The experimental group received 10 resilience training sessions (1 hour a session).
Results: The results of statistical procedures of multivariate and univariate covariance analysis indicated that the resilience education program was effective in increasing adaptive coping strategies consisting of acceptance, positive reappraisal, positive refocusing, refocus on planning and putting into perspective, and in decreasing negative automatic thoughts and non-adaptive coping strategies consists of self-blame, other-blame, rumination, and catastrophizing in short term and long term.
Discussion and conclusion: These findings suggest that resilience training program by increasing positive thinking strategies, adaptive emotional management skills, and interpersonal relationships skills enrichment could result in mental immunization in students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Negative Automatic Thoughts
  • Mental Immunization
  • Resilience Education Program
  • Cognitive Coping Strategies

مراجع

  1. Den Hartigh RJR, Hill Y. Conceptualizing and measuring psychological resilience: What can we learn from physics? New Ideas in Psychology. 2002; 66:100934
  2. Azevedo A, Shane MJ. A new training program in developing cultural intelligence can also improve innovative work behavior and resilience: A longitudinal pilot study of graduate students and professional employees. The International Journal of Management Education, 2019; 17(3):100-112.
  3. حداد رنجبر سمیه، سعدی‌پور اسماعیل، درتاج فریبرز، دلاور علی و ابراهیمی قوام صغری. اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر باورهای انگیزشی و افق زمانی دانشجویان دارای رفتارهای خودشکن تحصیلی. روان‌شناسی بالینی و شخصیت،1398 دوره 17 (2)، 45-31.  
  4. Mugford, H., O’Connor, C., Danelson, K., & Popoli, D. (2022). Medical students’ perceptions and retention of skills from active resilience training. Family Medicine, 54 (3), 213-215.
  5. Hatamizadeh N, Adibsereshki N, Kazemnejad A, Sajedi F. Randomized trial of a resilience intervention on resilience, behavioral strengths and difficulties of mainstreamed adolescent students with hearing loss. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 2020; 128:109-117.
  6. احمدیان نسب مریم، حسن‌آبادی حمیدرضا، صادقی مصوره‌السادات  و محمدخانی شهرام. طغیان علیه سرنوشت: افزایش تلاش راهبردی و احساس کنترل از خلال بازآموزی اسنادی در دانشجویان مشروطی. روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 1399 دوره 18 (35)، 53-37.
  7. Lazarus RS. Stress and emotion: A new synthesis. New York: Springer. 1999
  8. Cerit E, Simsek N. A social skills development training programme to improve adolescents' psychological resilience and emotional intelligence level. Archives of Psychiatric Nursing. 2021; 35:610-616.
  9. Ang WHD, Shorey S, Hoo MXY, Chew SHJ, Lau Y. The role of resilience in higher education: A meta-ethnographic analysis of students' experiences. Journal of Professional Nursing. 2021; 37:1092-1109.
  10. Li H, Martin AJ, Yeung WJJ. Academic risk and academic resilience: individual, contextual and cultural influences on the educational development of Asian children. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology. 2015; 35(8):1025-1026.
  11. Gadari S, Farokhzadian J & Mangolian shahrbabaki P. Effectiveness of resilience training on social self-efficacy of the elementary school girls during COVID-19 outbreak. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 2022; 27(1):308-319.
  12. شکری امید، گشتاسبی زهرا، شریفی مسعود، فتح­آبادی جلیل و رحیمی­نژاد پیمان. اثربخشی برنامة بازآموزی اسنادی بر راهبردهای نظم­بخشی شناختی هیجان و تاب­آوری تحصیلی دانشجویان. پژوهش­نامة روان­شناسی مثبت،1395 سال دوم، شمارة 2، 66-51.
  13. گشتاسبی زهرا، شکری امید، فتح­آبادی جلیل و شریفی مسعود. تاثیر برنامة بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت و مشغولیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی،1396 سال چهارم، شمارة 4، 38-23.
  14. Cleary TJ, Velardi B, Schnaidman B. Effects of the Self-Regulation Empowerment Program (SREP) on middle school students' strategic skills, self-efficacy, and mathematics achievement. Journal of School Psychology. 2017; 64:28-42.
  15. Peng L, Li M, Zuo X, Miao Y, Chen L, Yu Y, Liu B, Wang T. Application of the Pennsylvania resilience training program on medical students. Personality and Individual Differences. 2014; 61(62):47-51.
  16. خانجانی مهدی، شهیدی شهریار، فتح­آبادی جلیل، شکری امید، مظاهری محمد علی و رحیمی­نژاد پیمان. اثربخشی برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا بر علائم افسردگی، اضطراب، استرس، نگرش‌های ناکارآمد و خوش‌بینی دانشجویان. فصلنامة روانشناسی کاربردی،1394 دورة 9 (4)، 35-19.
  17. شکری امید، پورشهریار حسین. اثربخشی برنامة آموزش غنی‌سازی مهارت‌های رابطة بین‌فردی بر اسنادهای علّی، راهبردهای حل تعارض‌های بین‌فردی، مهارت‌های مقابلة شناختی و ادراک از روابط مثبت با دیگران. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 1398 سال پانزدهم، شمارة 59، 308-287.
  18. محبی سمیه ، شکری امید، پورشهریار حسین. تاثیر برنامة آموزش تاب‌آوری بر ارزیابی­های شناختی، مقابله و هیجان­ها. فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روانشناسان ایرانی،1397 سال 15، شمارة 57، 99-83.
  19. Walsh P, Owen PA, Mustafa N, Beech R. Learning and teaching approaches promoting resilience in student nurses: An integrated review of the literature. Nurse Education in Practice. 2020; 45:102748.
  20. Haverfield MC & Theiss JA. Emotion regulation and resilience in parent–adolescent interactions among families of harmful versus non-harmful parental alcohol use. Journal of Applied Communication Research. 2020; 48(1):26-48.
  21. Wrigh B & Mynett JR. Training medical students to manage difficult circumstances- a curriculum for resilience and resourcefulness? Medical Education, 2019; 19:1-9.
  22. Zarotti N, Povah C, Simpson J. Mindfulness mediates the relationship between cognitive reappraisal and resilience in higher education students. Personality and Individual Differences. 2020; 156:109795.
  23. Mauss IB, Bunge SA, Gross JJ. Automatic emotion regulation. Social and Personality Psychology Compass. 2007; 1:146-147.
  24. Gratz KL, Tull, MT. Emotion regulation as a mechanism of change in acceptance and mindfulness-based treatments. In R. A. Baer (Ed.), Assessing mindfulness and acceptance: Illuminating the processes of change. Oakland, CA: New Harbinger Publications.
  25. Garnefski N, Kraaij V, Spinhoven P. Manual for the use of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire. Leiderdorp, The Netherlands: DATEC. 2002
  26. Roberton T, Daffern M, Bucks RS. Emotion regulation and aggression. Aggression and Violent Behavior. 2012; 17:72-82.
  27. Garnefski N, Kraaij V. The Cognitive Emotion Regulation Questionnaire psychometric features and prospective relationships with depression and anxiety in adults. European Journal of Psychological Assessment. 2007; 23(3):141-149.
  28. Ghazayi Niri F, Molodi A, Shayanmehr EK. The effect of mindfulness training on reducing negative automatic thought on depressed female students in Ardebil boarding canters. International Journal of Psychology and Behavioral Research. 2015; 4(3):280-284.
  29. Vuthiarpa S, Sethabouppha H, Soivong P, Williams R. Effectiveness of a school-based cognitive behavioral therapy program for Thai adolescents with depressive symptoms. Pacific Rim Int J Nurs Res. 2012; 16(3):206-212.
  30. Arimitsu K, Hofmann Cognitions as mediators in the relationship between self-compassion and affect. Personality and Individual Differences. 2015; 74:41-48.
  31. Idsoe T, Keles S. Study protocol for a randomized controlled trial of a group cognitive-behavioral course for depressed adolescents. BMC Psychiatry. 2016; 16:1-10.
  32. Steinhardt MA, Dolbier CL. Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Healt 2008; 56(4):445-453.
  33. ستاری بهزاد، پورشهریار حسین، شکری امید. اثربخشی بستة مداخله­ای تنظیم هیجان­های پیشرفت بر کاهش هیجان­های منفی دانش­آموزان. مجلة روان­شناسی مدرسه، 1394 شمارة 4، 93-76.
  34. سرمد زهره، بازرگان عباس، حجازی الهه. روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه. 1398
  35. Giles DC. Advanced research methods in psychology. 2002
  36. Hollon SD, Kendall PC. Cognitive self-statements in depression: Development of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive Therapy and Research. 1980; 4(4):383-395.
  37. کاویانی حسین، جواهری فروزان، بحیرایی هادی. اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش افکار خودآیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی و اضطراب: پیگیری 60 روزه. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 1384، 7 (1)، 59-49.
  38. Garnefski N, Kraaij V. The Cognitive Emotion Regulation Questionnaire psychometric features and prospective relationships with depression and anxiety in adults. European Journal of Psychological Assessment. 2007; 23(3):141-149.
  39. حسین­آبادی منیره، شکری امید. آزمون هم­ارزی جنسی ساختار عاملی نسخة کوتاه پرسشنامة نظم­دهی شناختی هیجان. فصلنامة روان­شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 1394، سال دوازدهم، شمارة 46، 211-199.
  40. Garnefski N, Kraaij V. Cognitive emotion regulation questionnaire – development of a short 18-item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences. 2006; 41:1045-1053.
  41. Fredrickson BL. Positive emotions broaden and build. Advances in Experimental Social Psychology. 2013; 47:1-53.
  42. Kim CM, Hodges CB. Effects of an emotion control treatment on academic emotions, motivation and achievement in an online mathematics course. Instruction Science. 2012; 40:173-192.

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار